برآورد مقادير تبخيروتعرق در مقياس حوضه آبريز با استفاده از مدل SWAT و الگوريتم SEBAL

برآورد تبخيروتعرق واقعي در حوضه‌هاي آبريز به منظور استفاده بهينه از منابع آب و بهبود مديريت حوضه‌ها، امري ضروري است. از جمله روش هاي شناخته شده اي كه به اين مساله مي‌پردازند، مدل هيدرولوژيكي SWAT‌  و الگوريتم سنجش از دور SEBAL هستند. در اين مطالعه، در گام اول، مقادير تبخيروتعرق حوضه آبريز كرخه، در سه سال خشك، نرمال و تر (به ترتيب: 2008، 2012 و 2015)، با استفاده از مدل SWAT واسنجي شده براساس رواناب و عملكرد محصول و الگوريتم SEBAL به دست آمده است. مدل SWAT‌ با استفاده از 6 ايستگاه هيدرومتري براي دوره هاي 2009-1993 و 2013-2010، به ترتيب واسنجي و اعتبارسنجي شد كه براي دوره واسنجي، مقادير ضريب تبيين  ( R2) بين 0.45 تا 0.70، ضريب نش ساتكليف (NS) بين 0.52 تا 0.67 و ريشه ميانگين مربعات خطا (RMSE) بين 12.64 تا (m3/s) 25.02 و براي دوره اعتبارسنجي، مقادير R2 بين 0.4 تا 0.60، NS بين 0.30 تا 0.56 و RMSE بين 11.08 تا (m3/s) 23.17 بوده است. همچنين متوسط عملكرد مشاهداتي و شبيه سازي شده محصول استراتژيك حوضه كه گندم است، به ترتيب برابر با 4.70 و 5.01 تن در هكتار بوده است. در ادامه، نتايج الگوريتم SEBAL و مدل SWAT براساس وضعيت سال آبي، با يكديگر مورد مقايسه قرار گرفتند كه همبستگي ميان نتايج اين دو روش، براي سه سال نرمال، خشك و تر به ترتيب برابر با 0.74، 0.60 و 0.52 بوده است. در گام دوم از اين مطالعه، با توجه به داده هاي زميني و با استفاده از تصاوير سنجنده MODIS از ماهواره Terra كه داراي قدرت تفكيك زماني مناسب است و سنجنده OLI از ماهواره Landsat8 كه داراي قدرت تفكيك مكاني مناسب است، نتايج الگوريتم SEBAL و محدوده تغييرات پارامترهاي اصلي اين الگوريتم در دشت هاي پل دختر و روانسر، ارائه شده است. دشت روانسر داراي سطح زير كشت بالاتر و تغييرات توپوگرافي كم تر است. شبيه سازي عملكرد محصول توسط نرم افزار SWAT، در دشت پل دختر نتيجه بهتري به دست داده است. با توجه به يافته هاي اين تحقيق، مقادير تبخيروتعرق مستخرج از الگوريتم SEBAL و مدل SWAT مي توانند نزديك به مقادير واقعي تبخيروتعرق در حوضه باشند.