شناسايي ريسك زيرساخت‌هاي حياتي سيستم فاضلاب شهري با رويكرد پدافند غيرعامل

سيستم‌هاي جمع‌آوري، انتقال و تصفيه فاضلاب از زيرساخت‌هاي اوليه هر شهر محسوب مي‌شوند كه بايد به‌گونه‌اي طراحي شوند كه كمترين آسيب‌پذيري را در زمان بحران‌هاي ناشي از وقوع اختلال‌هاي تعمدي يا غيرعمدي داشته باشند. بنابراين رعايت اصول پدافند غيرعامل و ايمن‌سازي در بخش فاضلاب براي مصون‌سازي و كاهش آسيب‌پذيري با هدف استمرار خدمات ضروري، حفاظت از تأسيسات و تجهيزات فاضلاب، تأمين نيازهاي مردم، حفاظت از جان مردم (جلوگيري از انتشار آلودگي‌هاي ميكربي و شيميايي)، تداوم اداره و مديريت مردم (جلوگيري از نارضايتي و ايجاد هرج‌و‌مرج) و به‌تبع آن پايدارسازي مديريت عالي كشور، امري ضروري و اجتناب‌ناپذير است. اين پژوهش، به شناسايي ريسك‌هاي متوجه زيرساخت حياتي سيستم فاضلاب شهري با رويكرد پدافند غيرعامل به‌عنوان اولين گام براي بررسي پايداري سيستم‌هاي فاضلاب شهري پرداخته و نكاتي مغفول مانده در طراحي و احداث سيستم‌هاي شبكه جمع‌آوري، انتقال و تصفيه فاضلاب را ارائه مي‌دهد. روش اين پژوهش توصيفي پيمايشي و نوع پژوهش كاربردي است و ميان ريسك يا خطر بالفعل و تهديد يا خطر بالقوه تمايز قائل شده و به‌طور هم‌وزن به بررسي وضعيت پارامترهاي دارايي، تهديد و آسيب‌پذيري در طراحي و احداث سيستم‌هاي فاضلاب شهري پرداخته است. نتايج پژوهش حاكي از عدم كفايت آيين‌نامه‌ها و روش‌هاي طراحي سيستم‌هاي فاضلاب شهري در كشور ايران براي حفاظت و افزايش پايداري و تاب‌آوري سيستم‌هاي پيش‌گفته بوده و بنابراين راه‌حل‌هاي دانش پدافند غيرعامل مي‌تواند مكمل مناسبي براي روش‌هاي موجود طراحي و احداث سيستم‌هاي فاضلاب شهري در نظر گرفته شوند. همچنين نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه اين سيستم‌ها در شهرهاي كشورمان، با كمترين توجه به اصول پدافند غيرعامل، طراحي يا احداث شده‌اند. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش و ماهيت سيستم‌هاي فاضلاب شهري، 48 نوع تهديد و نقاط ضعف و آسيب‌پذيري‌هاي جدي سيستم‌هاي فاضلاب شهري احصا شدند.