گرده‌شناسي عسل توليدي زنبور عسل (Apis mellifera L.) در استان سمنان

براي شناسايي منابع شهد و گرده مورد استفاده زنبور عسل در مناطق مختلف استان سمنان در سال 1396، نمونه‌هاي استاندارد عسل بصورت تصادفي از زنبورداري‌هاي 25 منطقه مختلف استان جمع‌آوري شد. دانه‌هاي گرده موجود در نمونه‌هاي عسل با دانه‌هاي گرده از گونه‌هاي گياهي كه در تشكيل عسل نقش دارند از نظر مرفولوژيكي مقايسه شدند. بر اساس تنوع مرفولوژيكي دانه‌هاي گرده موجود در نمونه‌هاي عسل تعداد 505 نوع دانه گرده متعلق به 83 خانواده گياهي شناسايي شد. با توجه به تنوع و فراواني دانه‌هاي گرده شناسايي شده در نمونه‌هاي عسل مطالعه شده، مهم‌ترين گونه‌هاي گياهي مورد استفاده زنبور عسل در مناطق مهم زنبورداري استان به ترتيب مربوط به تيره‌هاي گياهي كاسني، بقولات، نعنائيان، رزاسه، چتريان، چليپائيان، سوسن و آلاله بودند. در اين تحقيق با استفاده از هموسايتومتر اقدام به شمارش دانه‌هاي گرده موجود در نمونه‌هاي استاندارد 10 گرمي عسل با 10 تكرار شد. از نظر تراكم تعداد دانه گرده در حجم استاندارد عسل مشخص شد كه 4% از نمونه‌ها داراي كمتر از 20000 دانه گرده در نمونه استاندارد (10 گرم عسل) بوده و در كلاس 1 (بسيار ضعيف) قرار گرفتند. هيچ نمونه عسلي در كلاس 2 يا ضعيف (20000 تا 100000 دانه گرده) قرار نگرفت. 72% از نمونه‌ها در كلاس 3 يا متوسط (100000 تا 500000 دانه گرده در نمونه)، 16% نمونه‌ها در كلاس 4 يا خوب (500000 تا1000000 دانه گرده) و 8% از نمونه‌ها در كلاس 5 يا عالي (بيش از 1000000 دانه گرده) قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه زنبور عسل معمولي در شرايط منطقه مورد مطالعه در رفتار چراگري وابستگي به گياه خاصي ندارد. آناليز دانه‌هاي گرده عسل نشان داد به استثناي چند مورد خاص، منابع مورد چراي زنبور‌هاي عسل كارگر در شرايط منطقه بسته به فصل و شرايط، طيف متنوعي از گياهان گلدار را در بر مي‌گيرد.