اثر دگرآسيبي دو رقم جو زراعي (Hordeum vulgare L.) بر رشد و ويژگي‌هاي فيزيولوژيكي ريزوم پيچك (Convolvulus arvensis L.)

به منظور بررسي اثر دگرآسيبي بقاياي دو رقم بومي و اصلاح شده جو بر رشد ريزوم علف‌هرز پيچك اين تحقيق در سال 1392 در آزمايشگاه بذر دانشگاه آزاد اسلامي واحد شوشتر و در محيط كشت گلدان انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار بود. فاكتورهاي آزمايش شامل دو رقم جو (توده بومي و 10 سراسري) و تيمار بقاياي جو مخلوط شده با خاك شامل 10، 20، 30 و 40 گرم در هر كيلوگرم خاك بودند. همچنين يك تيمار شاهد بدون بقايا نيز در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد كه اثر رقم، مقدار بقايا و برهمكنش آنها بر فعاليت پراكسيداز، گلايتيتون ردكتاز، كاتالاز، آلفا آميلاز، درصد اسيدهاي چرب، غلظت مالون دي آلدهيد و هورمون‌هاي جيبرلين و آبسيزيك اسيد در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. افزايش مقدار بقايا باعث كاهش فعاليت آنزيم‌هاي آلفا آميلاز و كاتالاز شد. اثر بقاياي توده بومي بر فعاليت آلفاآميلاز بيشتر از رقم جو 10 سراسري بود، به نحوي‌كه اختلاط 40 گرم بقاياي توده بومي و رقم 10 سراسري در كيلوگرم خاك، به ترتيب فعاليت اين آنزيم را 38 و 79.5 درصد نسبت به شاهد بدون بقايا كاهش داد. افزايش مقدار بقايا باعث كاهش غلظت هورمون جيبرلين و افزايش هورمون آبسيزيك اسيد شد. شيب تغييرات كاهش غلظت هورمون جيبرلين و افزايش آبسيزيك اسيد در رقم توده بومي بيشتر از رقم 10 سراسري بود. فعاليت آنزيم‌هاي آنتي اكسيدان در واكنش به افزايش مقدار بقايا تا حدود 20 گرم در كيلوگرم خاك افزايش و سپس به طور معني‌دار كاهش يافتند. كاهش فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدان در مقادير بالاي بقايا جو باعث افزايش مقدار اسيدهاي چرب و مالون‌دي‌آلدهيد شد كه بر پراكسيداسيون غشاي سلولي دلالت داشت. بطور كلي، بقاياي رقم بومي در مقايسه با رقم 10 سراسري از اثر زيانبار بيشتر در تمامي صفات مورد مطالعه ريزوم و گياهچه پيچك برخوردار بوده و به نظر مي‌رسد در مناطقي كه علف‌هرز پيچك غالب مي‌باشد مي‌توان از اين بقاياي اين رقم براي كاهش خسارت‌هاي اين علف‌هرز استفاده نمود.