شيوع و شدت انگل‌هاي خوني كوكسيديايي در سه گونه از مارمولك‌هاي استان مركزي، ايران

انگل‌هاي كوكسيديايي (Apicomplexa: Coccidia) تقريبا از تمام گروه‌هاي مهره‌داران گزارش شده است. اين انگل‌ها ممكن است باعث اثرات اكولوژيكي و پاتولوژيكي شديدي بر روي ميزبان شوند. انگل‌هاي خوني جنس‌هاي شلاكيا و لانكستره لا، چرخه كامل زندگي خود را در ميزبان خزنده طي مي‌كنند و سپس يك مرحله خاموش را در بافت ميزبان خونخوار (عموما هيره يا پشه) باقي مي‌مانند تا توسط ميزبان خزنده بعدي بلعيده شوند. به هرحال شيوع و شدت اين انگل‌ها در بيشتر نواحي پراكنش آن به ميزان كمي شناخته شده است. با اين هدف، براي اولين بار شيوع و شدت اين انگل‌ها را در سه گونه از مارمولك‌هاي استان مركزي ايران شامل Trapelus lessonae ، Ophisops elegans و Eremias monticola مورد بررسي قرار گرفت. نمونه‌هاي خون از سياهرگ دمي 51 مارمولك بوسيله سرنگ انسولين جمع‌آوري شد. اسميرهاي خوني خشك شد، پس از تثبيت نمونه ها در الكل متانول، به وسيله محلول گيمسا رنگ‌آميزي و سپس با ميكروسكوپ نوري و با عدسي 100 مورد بررسي قرار گرفت. آلودگي به انگل‌هاي هموكوكسيديايي خانواده لانكستره ليدا در خون 41 درصد از 51 نمونه مارمولك آزمايش شده مشاهده شد. ميانگين شدت آلودگي در سه گونه بين 0/05 -0/03 درصد متغير بود. اين بررسي شيوع و شدت نسبتا بالاي اين انگل‌هاي خوني را در مارمولك‌هاي نواحي مركزي ايران نشان داد. اين نتايج پيش بيني مي‌كند كه ميزبان‌هاي مناسب براي انتقال اين انگل در اين نواحي پراكنش دارند. بنابراين توصيه مي شود در تحقيقات آينده از ماركرهاي ژنتيكي جهت شناسايي دقيق تر انگل ها استفاده شود.