حيات ارزش هاي برنامه ريز در سايه گفتمان ها (مورد پژوهي: محيط برنامه ريزي كلان شهر تهران)

Being of Planner’s Values in Shadow of Discourses (Case Study: Planning Environment of Tehran Metropolis)

ارزش ها در برنامه ريزي و دست يابي به چارچوب انگاشتي تبيين كننده ارزش ها و معيارهاي داوري، عرصه هاي نوين پژوهشي را فراهم ساخته است. سير تحول درك ارزش ها در فرآيند برنامه ريزي، پيوند مابين ارزش ها و گفتمان هاي مسلط در محيط برنامه ريزي را در مركز توجه خود قرار داده است؛ به طوري كه حيات ارزش هاي برنامه ريزي نيز متاثر از اين پيوند بوده و به واسطه رهيافت هاي نوين همچون تاكيد بر تجربه زيسته برنامه ريزان، عرصه هاي سه گانه ارزش ها، گفتمان و نظريه برنامه ريزي به يكديگر پيوند خورده اند. نظام برنامه ريزي ايران بي توجه به اين تحولات همچنان بر ديدگاه هاي اثبات باور به مثابه چارچوب تببين گر ارزش ها در برنامه ريزي تاكيد دارد؛ به طوري كه تاكيد بر اين رهيافت در نظام برنامه ريزي ايران، زمينه اي را فراهم كرده است كه در آن فرآيند برنامه ريزي جدا از گفتمان هاي اثرگذار بر حيات ارزش ها در نظر گرفته مي شود. هدف اين پژوهش دستيابي به چارچوب انگاشتي به منظور درك داوري عملي برنامه ريزان در تجربه زيسته آن ها است. روش پژوهش مبتني بر نظريه مبنايي برساخت گرايانه است كه تمركز آن بر فهم كنش اجتماعي برنامه ريزان و درك تجربه زيسته آن ها خواهد بود. داده هاي تحليل عناصر ذهني برنامه ريزان بواسطه روش مصاحبه هاي نيمه-ساختار يافته با 28 نفر از برنامه ريزان داراي سابقه در محيط برنامه ريزي كلان شهر تهران و پاسخ به پرسش هايي در ارتباط با تجربه زيسته آن ها فراهم گشته و پس از انجام مراحل پيش كدگذاري اعم از گردآوري داده ها و پياده سازي آن ها، مرحله تحليل داده ها و طيف هاي سه گانه كدگذاري: كدگذاري اوليه، كدگذاري متمركز و در نهايت كدگذاري نظري انجام شده است. در نهايت چارچوب انگاشتي حيات ارزش هاي برنامه ريز در سايه گفتمان ها به عنوان دستاورد مقاله معرفي شده است.

The instrumental and technical view wieldy assumed in planning theory and practice that planning can and must be limited to the value free consideration of alternative public policy means. Iran planning structure followed from this view and neglected from this fact that planning is a moral endeavor in which planners must make ethical and value-based choices. However, interconnectedness between values and planning process, in recent decades have been most influenced debates in planning theory and argued that value free planning is impossible in principle because planning is essentially affected by discourses. This article argued that question of values is an inescapable part of the planner behavior, and hence its purpose was to identify conceptual framework of planner’s values in Tehran metropolitan planning environment. The argument was presented through constructivist grounded theory method and two key issues: the relationship between values and discourses and values survival in specific planning environment. The data for analyzing of mental elements of planners by semi-structured interviews with 28 planners were provided with experience in the planning environment of Tehran metropolis and answering questions related to their lived experience in the given environment. “Blurring the academic values in professional work environment”, planner agency in practice of planning values” and “directing the individual and institutional values through dominant discourses” are the three categories which depict the picture of planner’s values in planning environment of Tehran metropolis. The article concluded by arguing that values in planning is about situated ethical judgment and conceptualization of values survival in shadow of discourses that raises significant issues in relation to ethical judgment notion in planning debates.