تحليل رمان «ساق البامبو» اثر سعود السنعوسي، بر اساس گفتمان قدرت ميشل فوكو

An Analysis of Saud Alsanousi’s Bamboo Stalk Based on Michel Foucault's Power Discourse

گفتمان، واژۀ كليدي پژوهش هاي ميشل فوكو است كه وي در ديرينه شناسي و تبارشناسي خود بدان پرداخته است. ميشل فوكو، تحليل گفتمان را از حوزۀ زباني جدا ميكند و آن را با شرايط تاريخي و اجتماعي ميسنجد. او هرگفتماني را برآمده از قدرت مي بيند و تحت تأثير نيچه معتقد است كه قدرت تنها از بالا به پايين اعمال نميشود، بلكه قدرت در هر لايه و سطحي از جامعه نفوذ كرده است. به باور فوكو زبان، عرصۀ بروز روابط قدرت و تعيين كنندۀ سوژۀ غالب و سوژۀ تحت سلطه است. جستار حاضر براي تحليل روابط قدرت و زبان، رمان ساقۀ بامبو اثر سعود السنعوسي، رماننويس كويتي را انتخاب كرده است و در اين راستا با رويكرد توصيفي- تحليلي گفتمان هايي كه قدرت از طريق آنها اعمال مي شود را در اين رمان مشخص و به حقايق موجود در متن، سكوت و گاه مقاومتي كه از سوي مفعولان قدرت در مقابل فاعلان قدرت ديده ميشود اشاره ميكند. نتايج پژوهش نشان ميدهد گفتمان هاي مختلفي از جمله: گفتمان قدرت جنسيت، گفتمان خرافه باوري، گفتمان اربابي-خدمتكاري، گفتمان فرادستان، گفتمان قدرت در نهاد پليس و گفتمان قدرت در نهاد خانواده در اين رمان حضور دارند و هريك از اين گفتمانها به نوعي در ساختارهاي قدرت و ساختار فرهنگي جامعه نقش ايفا مي كنند.

Discourse is a key concept in Michel Foucault's works. He focused on discourse in his paleontology and genealogy, drew a line between discourse analysis and the linguistic domain and evaluated them based on the historical and social situations. He believes that any discourse arises from power. Like Nietzsche, he thinks that the power relation does not always operate in the up-bottom manner. In fact, it has penetrated in every layer and level of society. According to him, language is a platform that represents power relations and determines the dominant and subordinate subjects. Through a descriptiveanalytical approach, the present study aimed to identify the discourses in the novel Bamboo Stalk through which power is exercised and to highlight the existing facts of the text, resilience and sometimes resistance of the subjects against the power actors. The results of the research showed that various discourses such as gender-related power, superstition, lordship-servant, social class, power in the police institution, and power in the family institution were identified in the novel and each of these discourses, by some means. plays a role in the cultural and power structures of the community.