تحولات دعواي متقابل در آيين و رويه ي ديوان بين المللي دادگستري

Evolution of Counterclaim in Procedure and Jurisprudence The International Court of Justice

از زماني كه براي اولين بار، يعني در تدوين نخستين آيين دادرسي ديوان دايمي دادگستري بين المللي (PCIJ) در سال 1922، شرايط و نحوه ي ارايه دعواي متقابل گنجانده شد تاكنون مقررات مربوط به دعواي متقابل به كرات مورد تجديد نظر قرار گرفته است. رويه ي قضايي نيز تا حد زيادي توانسته با كشف خلاء هاي موجود در زمينه ي دعواي متقابل، اين مفهوم را دچار دگرگوني و تحول سازد. طبق آخرين نسخه از آيين دادرسي ديوان بين المللي دادگستري (ICJ)، پذيرش دعوي متقابل منوط به دو شرط است؛ يكي شرط صلاحيت ديوان و ديگري شرط ارتباط دعواي متقابل با موضوع دعواي اصلي.بررسي تحولات پديدآمده در اين زمينه در پرتو مقررات آيين دادرسي و رويه ديوان موضوع اين مقاله است. با عنايت به آخرين تغييرات آيين دادرسي ديوان و با توجه به رويه ي قضايي مي توان گفت دعواي متقابل درعين ارتباط موضوعي با دعواي اصلي، خود دعوايي مستقل است كه به خوانده اين حق و فرصت را مي دهد كه نه تنها بتواند دعواي اصلي خواهان را رد كند، بلكه دعواي جديدي را نيز مطرح نمايد.

Since the first time, that is to say the codifying of the first Rules of the Permanent Court of International Justice (hereinafter PCIJ) that the condition of counterclaims was included in 1922 up to now, the regulations as to these claims have been subjected to repeated amendments. Besides, the jurisprudence, through detecting existing lacunas regarding counterclaims, have could notably put this conception into change. According to the last version of the Rules of Court, admissibility of a counterclaim necessitates two conditions. First is the court’s jurisdiction, and the other is connection between the counterclaim the main claim. This article aims to investigate the evolutions emerged in this context in the light of Rules and jurisprudence of the PCIJ and International Court of Justice (hereinafter ICJ). Based on the last changes of the rules of court and giving the jurisprudence, it could be said that a counterclaim, in spite of being related to the main claim, is an independent claim which gives the respondent the opportunity and right to not only reject the plaintiff’s claim, but also introduce a new one.