تكامل زيستي پلتفرم كربناتۀ سازند تله‌زنگ در منطقۀ كرمانشاه

در پژوهش حاضر تكامل زيستي پلتفرم كربناتۀ سازند تله‌زنگ به سن پالئوسن در ناحيۀ كرمانشاه با تمركز بر اجزاي فسيلي (نظير جلبك‌ها، مرجان‌ها و فرامينيفرهاي بنتيك) در دو مرحله (بازۀ زماني) بررسي شده است. بدين منظور دو برش چينه‌شناسي مناسب از اين سازند، يكي در جنوب (برش كبوتربالا) و ديگري در جنوب غرب (برش باريكه) كرمانشاه، انتخاب، نمونه‌برداري و مطالعه شد. براي دستيابي به ديدي وسيع‌تر، نتايج به‌دست‌آمده از اين پژوهش با ديگر بخش‌هاي حوضۀ تتيس در سرتاسر دنيا نيز مقايسه شد. محيط رسوبي نهشته‌هاي بررسي‌شده از سازند تله‌زنگ، يك رمپ كربناته است كه به دليل نبود ساختارهاي ريفي گسترده و پيوسته، احتمالاً به‌صورت يك رمپ كربناته كم‌شيب است. شيب اين پلتفرم كربناته از بخش‌هاي شمال غرب (برش باريكه) به سمت جنوب شرق (برش كبوتربالا) افزايش مي‌يابد. در برش‌هاي بررسي‌شده، چهار رخسارۀ زيستي شناسايي شد كه به ترتيب عبارت‌اند از: رخسارۀ زيستي جلبك سبز، رخسارۀ زيستي مرجاني، رخسارۀ زيستي جلبك سبز و فرامينيفر بنتيك و درنهايت رخسارۀ زيستي فرامينيفر بنتيك و جلبك سبز. در بخش‌هاي پاييني سازند تله‌زنگ، حضور رخساره‌هاي جلبكي و مرجاني (ريف‌هاي وصله‌اي) بيان‌كننده نخستين مرحله از تكامل زيستي كربنات‌هاي اين سازند است. نظير چنين رخساره‌هايي در توالي‌هاي پالئوسن ديگر مناطق تتيس نيز شناسايي شده است. در طول زمان و در بخش‌هاي بالايي سازند تله‌زنگ، مرجان‌ها حذف مي‌شود و فراواني جلبك‌هاي سبز به‌شدت كاهش مي‌يابد كه با حضور فرامينيفرهاي بنتيك همراه با مقادير كم جلبك‌هاي سبز، دومين مرحله از تكامل زيستي پلتفرم كربناته سازند تله‌زنگ در منطقۀ كرمانشاه شكل مي‌گيرد. در منطقۀ كرمانشاه و در برش‌هاي مطالعه‌شده، در زمان ائوسن پيشين، درنتيجه پس‌روي آب دريا، تشكيل كربنات‌هاي سازند تله‌زنگ به‌طور كامل متوقف و رسوبات تخريبي قرمزرنگ سازند كشكان جايگزين كربنات‌هاي سازند تله‌زنگ مي‌شود؛ هرچند تشكيل كربنات‌هاي اين سازند در ديگر مناطق حوضۀ رسوبي زاگرس (استان لرستان) تا ائوسن مياني ادامه مي‌يابد.