عنوان مقاله :
درآمدي بر نظريه حقوقي اسلام
عنوان به زبان ديگر :
فاقد عنوان لاتين
پديد آورندگان :
حكمت نيا، محمود پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، ايران، قم , معلي، مهدي پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، ايران، قم , كاظميني، محمدحسين پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، ايران، قم
كليدواژه :
نظريه حقوقي اسلام , نظام حقوقي , مبناي حقوق , منابع حقوق , روش‌شناسي حقوق
چكيده فارسي :
نظريه حقوقي اسلام مجموعه گزاره‌ها و آموزه‌هاي نظام‌مند است كه مي‌تواند قواعد حاكم بر روابط اجتماعي انسان را كه داراي ضمانت اجرا بوده تحليل نمايد. اين نظريه بر اساس بنيان‌هاي نظري هستي‌شناختي و انسان‌شناختي، مبناي الزام قواعد حقوقي را اراده حكيمانه شارع دانسته است و اين اراده بر اساس منابع شناخته‌شده و روش‌شناسي تقنيني و تفسيري متناسب با مبنا و منبع و هماهنگ با ابعاد وجودي انسان و غايت‌مندي آخرت‌گرايانه وي در قالب اصول، قواعد، نهادها و سازمان‌هاي حقوقي متناسب با نيازهاي متفاوت فردي و اجتماعي قابل استخراج و فهم است. بر اساس اين نظريه اگرچه اراده شارع در بازه زماني مشخص و در جامعه‌اي با ساختار سنتي ابراز گريده است، اما با ظرفيت‌هاي وسيع خويش توان تنظيم روابط متنوع اجتماعي در دوره‌هاي مختلف و جوامع گوناگون را دارد. اين نظريه به لحاظ معرفتي مرزهاي خويش را با نظريه‌هاي انسان‌محور و حتي دين‌محور مشخص نموده است. با وجود ترسيم مرزها و بيان سلبي نسبت به نظريه‌هاي رقيب به لحاظ اثباتي دسته وسيعي از مكاتب و نظريه‌هاي خرد را در خود جاي داده است. نظريه حقوقي اسلام مي‌تواند ابعاد مختلف نظام حقوقي منسجمي را در برابر نظام‌هاي حقوقي ديگر ترسيم كند.
عنوان نشريه :
تحقيقات بنيادين علوم انساني
