حفظ ذخاير ژنتيكي گيلاس وحشي (.Cerasus avium (L.) Moench) در شرايط فراسرد

گيلاس وحشي يا آلوكك (Cerasus avium (L.) Moench.) ازجمله گونه‌هاي در معرض خطر در ايران است. به همين دليل، حفظ ذخيره ژنتيكي اين گونه اهميت زيادي دارد. ذخيره‌سازي در شرايط فراسرد، روشي بسيار كارآمد در نگهداري بلندمدت ژرم‌پلاسم گونه‌هاي گياهي است. براي نگهداري بذرهاي گيلاس وحشي در شرايط فراسرد ابتدا توسط اعمال تيمارهاي مختلف و به‌منظور جلوگيري از كريستاله شدن آب آزاد و پاره شدن غشاء پلاسمايي در دماي فراسرد، آب‌گيري بذرها انجام شد. به همين منظور از پيش‌تيمارهاي گليسرول 30 درصد، محلول شيشه‌اي شدن و كاهش رطوبت بذر پيش از ورود به ازت مايع استفاده شد. بذرهاي تيمارشده پس از خروج از ازت مايع در معرض شوك حرارتي قرار گرفتند. سپس، اين ‌بذرها به‌همراه بذرهاي شاهد از نظر زنده‌ماني و جوانه‌زني بررسي شدند. در بين بذرهايي كه در ازت مايع قرار گرفته بودند، بيشترين زنده‌ماني و درصد جوانه‌زني در تيمار شاهد ازتي مشاهده شد. برخي تيمارهاي فراسرد به‌علت اينكه موجب كاهش رطوبت بذر مي‌شوند، كاهش ‌درصد جوانه‌زني را در پي داشتند. بيشترين ‌درصد جوانه‌زني (40 درصد) متعلق به بذرهايي بود كه تحت هيچ‌گونه تيمار كاهش رطوبت قرار نگرفته بودند. اين يافته نشان مي‌دهد كه مواد حفاظت فراسرد به جوانه‌زني بذر آسيب مي‌زنند. درنتيجه، مقدار رطوبت موجود در بذر، كمترين رطوبت مورد نياز به‌منظور زنده‌ماني و جوانه‌زني است و كم كردن رطوبت باعث آسيب به جنين بذر مي‌شود. به‌اين‌ترتيب، با استفاده از فناوري فراسرد و به‌كارگيري پيش‌تيمار بدون كاهش رطوبت، بذرهاي گيلاس وحشي از چهار منطقه مختلف جمع‌آوري شدند و در بانك فراسرد مؤسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور ذخيره شدند تا براي مدت طولاني حفظ شوند و از انقراض اين گونه ارزشمند و منحصربه‌فرد جلوگيري شود.