ساختار فرايند خلق و ادراك آثار معماري براساس مباني حكمت متعاليه

فاقد عنوان لاتين

شناخت فرايند خلق و ادراك آثار معماري از مسائل مهم و پيچيدۀ حوزۀ معماري است و علي‌رغم پژوهش‌هاي متعددي كه در دهه‌هاي اخير پيرامون آن صورت گرفته، هنوز برخي از ابعاد اين فرايند ناشناخته باقي مانده است. با توجه به اينكه شناخت مناسب از اين فرايند مي‌تواند زمينۀ ارتقاي كيفيت آثار معماري را فراهم آورد و به حل بسياري از مسائل پيش روي معماران كمك كند، مسئلۀ پژوهش حاضر بازخواني ساختار فرايند خلق و ادراك آثار معماري براساس مباني ديدگاه حكمت متعاليه درنظر گرفته شده و براي انجام آن از راهبرد استدلال منطقي استفاده شده است. در اين پژوهش ابتدا به تعريف دقيق از انسان، هستي، ابعاد و ظرفيت‌هاي هر يك پرداخته شده و سپس نحوۀ تعامل انسان و هستي و بازتاب اين رابطه بر فرايند خلق و ادراك آثار معماري براساس مباني حكمت متعاليه، كه شالودۀ نظري اين پژوهش است، مطالعه و بررسي شده است. همچنين، با توجه به آنكه براساس مباني حكمت متعاليه، خداوند انسان را در صفت خلاقيت به صورت خود آفريده و متعالي‌ترين خلق نيز عالم هستي است، در اين پژوهش فرايند خلق عالم هستي مورد بازخواني قرار گرفته است و با الگوگيري از آن، ساختار فرايند خلق و ادراك آثار معماري در پنج مرحله تبيين شده است كه اركان اصلي سازندۀ اين ساختارعبارت‌اند از: مرتبۀ نفس معمار و مخاطب، قواي ظاهري انسان (بينايي، بويايي، شنوايي، چشايي و لامسه) و قواي باطني او (قوۀ متصرفه، خيال يا همان خزانۀ صورت، حافظه يا همان خزانۀ معنا، حس مشترك و واهمه) در معمار و مخاطب، مقوله‌هاي سازندۀ معماري (فرم، كاربرد، معنا، طرح و ساخت، بافت و پيوستگي، روحيه و اراده) و نيازهاي چهارگانۀ انسان (مادي، رواني، عقلاني و روحاني) و درنهايت با شناسايي عوامل مؤثر بر كيفيت اين فرايند پيشنهادهايي جهت ارتقاي كيفيت آن ارائه شده است. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي‌دهد با قراردادن مباني جامع مكتب اسلام به‌عنوان شالودۀ نظري پژوهش‌هاي معماري مي‌توان به حل مسائل پيچيده در حوزۀ معماري كمك كرد.