پديد آورندگان :
اسلاميان، بشير دانشگاه قرآن و حديث، قم، ايران , آذربايجاني، مسعود پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ايران , رفيعي فر، حميد پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي، قم، ايران
كليدواژه :
منابع اسلامي , شجاعت اخلاقي , روان‌شناسي مثبت‌نگر , روان‌شناسي اسلامي , مقياس شجاعت , شجاعت , مقياس
چكيده فارسي :
هدف اين پژوهش ساخت و اعتباريابي مقياس شجاعت براساس منابع اسلامي است. اين تحقيق ازلحاظ رويكرد روشي، آميخته (كيفي و كمّي) است. بدين منظور از دو روش تحليل مفهومي‌ـ‌محتوايي و زمينه‌يابي استفاده شده است. در روش تحليل مفهومي‌ـ‌محتوايي با مراجعه به روايات معصومين، چهار مؤلفه (قوت، پايداري، اقدام، شناخت عقلاني) و 29 نشانه براي شجاعت استخراج شد. در مرحلۀ بعد مؤلفه‌ها و نشانه‌ها به همراه مستندات آن در اختيار كارشناسان قرار گرفت و بعد از اعمال نظر آن‌ها، براي موارد تأييدشده گويه‌هايي طراحي شد. در مرحلۀ آخر، بعد از نظرخواهي از كارشناسان دربارۀ مناسب‌بودن يا نبودن گويه‌ها و ضرورت يا عدم ضرورت هر‌يك از گويه‌ها، مقياسي با 45 گويۀ تأييدشده آماده شد. در مرحلۀ پيمايشي، مقياس آماده‌شده، بعد از اجراي مقدماتي بر روي 50 نمونه و انجام تحليل‌هاي آماري روي داده‌ها آمادۀ پيمايش اصلي شد. در پيمايش اصلي داده‌هاي حاصل از اجراي مقياس بر روي 225 دانشجوي دانشگاه شهيد رجايي و طلاب حوزۀ علميۀ قم (مدرسۀ علميۀ معصوميه، مؤسسۀ امام خميني و مركز جامع علوم اسلامي) استخراج شد و روايي و اعتبار مقياس بررسي شد. براي بررسي روايي محتوايي از نظر كارشناسان، براي بررسي روايي ملاكي از مقياس شجاعت اخلاقي سِكِركا و براي بررسي روايي سازه از روش تحليل عاملي استفاده شد. در زمينۀ روايي محتوايي سه مؤلفه از چهار مؤلفۀ اصلي شجاعت تأييد شد.
همچنين، كارشناسان هر 29 نشانۀ شجاعت را پذيرفتند و درنهايت، از بين 87 گويه، 45 گويه براي اجراي مقياس پذيرش شد. در ارتباط با روايي ملاكي نيز مقياس شجاعت اسلامي با مقياس شجاعت اخلاقي سكركا از همبستگي مثبت و معناداري (0/637=r) برخوردار است. دربارۀ روايي سازه هم سه گويه كه داراي بار عاملي كمتر از 0/3 بود، حذف شد و بر روي 42 گويۀ باقيمانده، تحليل عاملي صورت گرفت كه بعد از انجام تحليل عاملي، چهار عامل شناسايي شد كه عبارت‌اند از: «جوانمردي (مروت)، ايستادگي، اقدام عقلاني و سعۀ‌صدر». نتايج نشان داد كه مقياس شجاعت براساس منابع اسلامي از روايي و اعتبار مطلوب براي فعاليت‌هاي پژوهشي برخوردار است.
چكيده لاتين :
The purpose of this research is to develop and validate the scale of courage based on Islamic sources. For this purpose, two methods of conceptual analysis and field survey were used. In the conceptual analysis method, referring to the traditions of the infallibles, four components (strength, permanency, action, rational cognition) and 29 signs for courage were extracted.
In the next stage, both of components and signs with their documentation, were provided to the experts and after applying them, for verified cases, items were designed.
In the final stage, after an experts' opinions about the suitability and necessity of each item, a scale was prepared with 45 confirmed items.
In the survey stage, the scale prepared after the pilot study on 50 samples and performing statistical analysis on the data was ready for the main study.
In the main survey, the data of retrieved from implementation of scale on 225 students of Shahid Rajaee University and Qom seminary students(Masumiyeh religious Islamic school,Imam Khomeini Institute and Comprehensive Center Of Islamic Sciences) were extracted and the validity and the reliability of the scale were examined.
In order to examine the content validity, the criterion validity and the construct validity respectively was used from the experts' opinion, the moral courage scale of Sekerka and the factor analysis method.
In terms of content validity, three components of the four main components of courage were prepared. Each of the 29 signs of courage was accepted by the experts and finally, from among 87 items, 45 items were accepted for implementation of the scale. In relation to criterion validity, the Islamic courage scale has a positive and significant correlation (r = 0.637) with the moral courage scale of Sekerka. In relation to construct validity, three items with load factor less than 0.3 were eliminated and on the remaining 42 items, factor analysis was performed that after factor analysis, four factors were identified. These factors are: "Chivalry, resistance, rational action and tolerance."
The results showed that the scale of courage based on Islamic sources has a good validity and reliability for research activities.
