بررسي مقايسه اي ژئومورفوسايت هاي كارستي استان كرمانشاه با استفاده از مدل هاي GAM و M-GAM

Comparative Study of Karst Geomorphosites in Kermanshah Province Using GAM and M-GAM Models

هدف از اين مقاله بررسي مقايسه­اي ژئومورفوسايت­هاي كارستي استان كرمانشاه است كه بر پايه دو شاخص كليدي ارزش­هاي اصلي و ارزش­هاي مكمل مدل ارزيابي ژئوسايت (GAM) ووجيسيچ 2011 و همچنين مدل اصلاح­شده (M-GAM) تاميك و بوزيچ 2014 انجام گرفته است. اين پژوهش از نوع كاربردي و با روش توصيفي ـ تحليلي (با فن پيمايش ميداني) انجام شده است. محدوده مورد مطالعه شامل 6 ژئوسايت­ استان كرمانشاه (آبشار ريجاب، سراب بيستون، سراب طاقبستان، سراب گيلانغرب، سراب صحنه و غار قوري قلعه) است كه داراي بنيان­هاي غني محيطي براي توسعه ژئوتوريسم مي­باشند. يافته­ها نشان داد ژئومورفوسايت­ها از ارزش علمي/آموزشي و زيبايي­شناختي تقريباً مناسبي برخوردارند، اما به لحاظ ارزش­هاي گردشگري ژئومورفوسايت­هاي منطقه مورد مطالعه وضعيت مطلوبي ندارند. سراب طاق­بستان وضعيت مناسبي را از منظر ارزش­هاي اصلي و ارزش­هاي مكمل دارد، هم­چنين ژئومورفوسايت­هاي سراب بيستون و غار قوري قلعه نيز از اين منظر داراي وضعيت نسبتاً مناسبي هستند، اين در حالي است كه به‌طوركلي اكثر ژئومورفوسايت­هاي منطقه مورد مطالعه داراي ارزش اصلي بالاتر و ارزش مكمل كمتر است. به عبارتي اين ژئومورفوسايت­ها تنها مي­توانند به‌عنوان جاذبه­هاي گردشگري بالقوه از منظر ارزش­هاي علمي/آموزشي، زيبايي­شناختي در نظر گرفته شوند و نيازمند ارتقاي گردشگري پايدار هستند. درمجموع نتايج ارزيابي مدل­ها يك تصوير كاملاً مبهم و فريبنده از وضعيت فعلي را نشان مي­دهد. يافته­ها حاكي از آن است كه گنجاندن نظر گردشگران در مدل اصلاح‌شده ژئومورفوسايت­ها يك تصوير واقع­بينانه و روشن­تر به دست مي­دهد كه مي­تواند در بهبود و برنامه­ريزي فعاليت­هاي گردشگري ژئوسايت­هاي استان مفيد واقع شود.

The purpose of this article is to compare the karst geomorphosites of Kermanshah province based on the two key indicators of core values ​​and complementary values using Vojisic 2011 Geosite Evaluation Model (GAM) and Tamik Modified Model (M-GAM) and Bozic 2014. The research type is applied and has been done by descriptive-analytical method (with field survey technique). The study area includes 6 geosites of Kermanshah province (Rijab waterfall, Bistoon mirage, Taghbestan mirage, Gilat-e-Gharb mirage, Sahneh mirage and Ghori Qaleh cave) which have rich environmental foundations for the development of geotourism. The results showed that the geomorphosites have appropriate scientific / educational and aesthetic value, but in terms of tourism values, the geomorphosites of the study area are not in a favorable condition. The Taghbestan mirage is in a good condition in terms of core values ​​and complementary values. Also, the geomorphosites of Sarab Biston and Quri Qaleh cave are in a relatively good condition from this point of view, while in general, most geomorphosites of the study area has a higher core value and a lower complementary value. In other words, these geomorphosites can only be considered as potential tourist attractions in terms of scientific / educational, aesthetic values ​​and need to promote sustainable tourism. Overall, the evaluation results of the models show a completely vague and deceptive picture of the current situation. The findings indicate that the inclusion of tourists in the modified model of geomorphosites gives a more realistic and clear picture that can be useful in improving and planning the tourism activities of the province's geosites.