مدل حكمراني در قرآن كريم؛ براساس كليدواژۀ تبعيت

The Model of Governance in the Holy Quran: Based on the Keyword “Tabaeit”

در رابطه با حكومت از منظر قرآن مطالعات زيادي انجام شده است. اما در مورد مفهوم نوظهور حكمراني، مدل آن و مولفه‌هاي اصلي آن كمتر پژوهشي در اين زمينه به چشم مي‌آيد. از اينرو هدف اصلي اين مطالعه شناخت مدل كلي حكمراني از منظر قرآن كريم قرار گرفت. روش مورد استفاده در اين گزارش روش «تحقيق موضوعي در قرآن كريم با رويكرد تفسير قرآن به قرآن» مي‌باشد كه بر اساس آن پس از دقيق كردن موضوع و يافتن كليد‌واژه مناسب، به بررسي آيات مرتبط بر اساس روش تحقيق موضوعي قرآن كريم پرداخته شد. پس از بررسي‌هاي صورت‌گرفته واژه «تبعيت» برگزيده شد كه در اصلِ معنا به «دنبال ‌رفتن» و «دنبال بودن» اشاره دارد و اين معنا قرابت زيادي با مفهوم محوري حكمراني داشت. از اينرو تبعيت كليدواژه‌ي اصلي مطالعه قرآن قرار گرفت. در بررسي آيات از رويكري هنجاري پرهيز شد تا توجه به پيش‌فرض‌ها و توصيف‌هاي قرآني، دلالت‌هاي روشن‌تري در مورد حكمراني برداشت كنيم. در نهايت نتايج پژوهش به صورت مدل حكمراني در قرآن كريم در سه محور تابع، متبوع و تبعيت كه اركان «تبعيت كردن» هستند، ارائه گشت.

Many studies have been done on government from the perspective of the Qur'an. But there is less research on the emerging concept of governance, its model and its main components. Therefore, the main purpose of this article was to identify the general model of governance from the perspective of the Holy Quran. The method used in this report is the method of “Thematic Interpretation Methods of the Quran”, according to which after specifying the subject and finding the appropriate keyword, the relevant Ayahs were examined based on it. After the initial review, the word “Tabaeit” was chosen, which basically refers to “to follow”, and this meaning was very close to the central concept of governance. Hence, “Tabaeit” became the main keyword of this study. In reviewing the Ayahs, a normative approach was avoided in order to draw clearer implications for governance by paying attention to Qur'anic presuppositions and descriptions. Finally, the results of the research were presented as a model of governance in the Holy Quran in three axes of “follower”, “following” and “to follow”, which are the pillars of “Tabaeit”.