كليدواژه :
توليد علم , علوم انساني اسلامي , مديريت دانش , ارتباطات معنايي علوم , هندسه علوم
چكيده فارسي :
علوم يعني گزاره‌ها‌ي دانشي و معرفتيِ به‌هم‌پيوسته كه داراي روابطِ مفهومي‌اند و نظامي علمي- معرفتي را شكل مي‌دهند و دادوستدهاي فراواني با يكديگر دارند. نه‌تنها در داخل حوزه‌ها‌ي علوم اجتماعي، طبيعي و انساني و مانند آن، بلكه ميان آموزه‌ها‌ي هر يك از اين حوزه‌هاتعامل است. حتي بين آموزه‌ها‌ي دين و دستاوردهاي علوم ديگر، از زواياي مختلف ارتباط زيادي ديده مي‌شود؛ مانند، مباحث هنر، پزشكي، مباحث فقهي، رياضيات، فلسفه، نجوم، علوم طبيعي، علوم تربيتي و.... اين تعامل از وجود ارتباطاتِ بين‌مقوله‌ا‌ي و نظامي فرا‌بخشي ميان علوم خبر مي‌دهد؛ و حاكي از ارتباطاتي فراتر از آن است كه در تك‌تكِ علوم به‌صورت خُرد ديده مي‌شود. تحليل، بازخواني و كشفِ اين ارتباطات و ترسيمِ شبكه معناييِ علومِ هم‌سنخ، و هندسه جامعِ دانش‌ها‌ي موجود، دستاوردهايي را به همراه دارد؛ضمن آنكه براي تسلط نسبي بر حقايق معرفتي و آگاهي از عرصه‌ها‌ي متنوعِ دانش‌ها، كارآمد است، صورتي از نقشه راهِ علم و پژوهش را به دست مي‌دهد و ذهنِ خلاقِ انديشه‌وران را متوجه خود مي‌كند؛ واقعيت‌هايي را به عرصه انديشه بازمي‌گرداند كه ديگر شاخه‌ها‌ي معرفتي را براي تفكر و انديشه در اختيار دانش مي‌گذارند؛ تحقيق را همه‌جانبه‌تر و دقيق‌تر و آموزش را روان‌تر، جامع‌تر و كاربردي‌تر مي‌سازد؛ در علم‌سنجي، بازشناختِ نيازهاي ميان‌رشته‌اي، مديريت ساخت‌يافته دانش‌ها و انديشه‌هاي انساني اسلامي تأثيرگذار است و منجر به توليد علم و ارزش‌افزوده آن مي‌شود. اين مباحث، عناصري است كه اين اثر به بررسي و تحليلِ آن‌ها، از نگاهي علم‌شناسانه پرداخته است.
چكيده لاتين :
Sciences are the interrelated epistemic propositions with conceptual relations, forming a scientific-epistemic system, and having strong interactions with each other. There is interaction not only in the fields of social sciences, natural sciences, humanities and the like, but also among the doctrines of each of these fields. From different angles, in fields such as art, medicine, fiqh (Islamic jurisprudence), mathematics, philosophy, astronomy, natural sciences, educational sciences, and so on, there are many interactions even among the religious doctrines and the achievements of other sciences, and this interaction indicates that there are inter-categorical communications and a meta-sectorial system among sciences; it shows communications beyond what are seen as microscopic in the individual sciences. The Analysis, rereading and discovery of these communications and drawing semantic network of analogous sciences and the comprehensive geometry of existing sciences lead to achievements, which are efficient for partial dominance over the epistemic facts and awareness of the various areas of sciences. They also provide a form of a road map for science and research, drawing the thinkers’ creative attention to them, returning to the arena of thought the facts that other branches of knowledge provide for science to think and contemplate, making research more holistic and accurate, and training easier and more comprehensive and applied; in addition, they impact on scientometrics, recognition of the interdisciplinary needs, the structured management of sciences and Islamic human thoughts, leading to science production and its added value. These issues are the elements that this paper surveys and analyzes from the perspective of science study.
