بررسي رابطه عامل‌هاي زمين‌ريختي با شكل هاي فرسايش آبي در بخشي از آبخيز حبله‌رود

نوع فرسايش شدت آن را نيز نشان مي‌دهد. آبخيز بررسي‌شده يكي از منطقه‌هاي مستعد دام‌پروري در استان سمنان است كه با بهره‌گيري بيش‌ازحد و نامناسب از زمين در خطر پيدايش و پيشرفت شكل هاي مختلف فرسايش آبي است. بنابراين ضروري است كه عامل‌هاي مؤثر بر تشديد شرايط فرسايش آبي در آن‌ها براي مديريت و مهاركردن آن‌ها بررسي كرده شود. در اين تحقيق رابطه عامل‌هاي مهم زمين‌ريختي با تغيير شكل هاي فرسايش آبي سطحي، شياري، خندقي و زمين بدخيم (بدلند) در بخشي از آبخيز حبله‌رود به‌دست آورده شد. طبقه‌هاي مختلف جنس سنگ، شيب، جهت و ارتفاع با هر يك از شكل هاي فرسايش در منطقه ارتباط داده شد تا ايجادشدن انواع آن‌ها و شكل فرسايشي غالب در طبقه‌هاي هر يك از عامل‌ها مشخص كرده‌شود. با كمك‌گرفتن از پژوهش ارزيابي تخريب زمين در منطقه‌هاي خشك (LADA)، به شكل هاي فرسايش منطقه برحسب شدت و ضعف آن‌ها رتبه داده شد، و برپايه‌ي ماهيت داده‌ها و متغيرهاي بررسي‌شده آزمون آماري كروسكال واليس به‌كار برده شد. نتيجه‌هاي به‌دست‌آمده بيانگر آن است كه بيش‌ترين فراواني شكل هاي پيشرفته ي فرسايش آبي يعني فرسايش خندقي و بدخيم به‌ترتيب در سازندهاي آهك‌رس و ‌گچ‌سنگ و نمك (8/4% و 15/8%)، بلندي‌هاي 1200-1000 متر (6/7% و 21/3%)، شيب‌هاي 20-10% (8/7% و 15%)، و جهت دامنه‌ي جنوبي (5/7% و 9/5%) است. نتيجه آزمون آماري براي جنس سنگ، شيب و جهت دامنه در تراز 0/01 و براي ارتفاع در تراز 0/05 معني‌دار به‌دست آمد، كه نشان مي‌دهد شكل هاي فرسايش آبي در طبقه‌ي عامل‌هاي بررسي‌شده تفاوت مشخصي دارد. بنابراين مي‌توان اين عامل‌هاي زمين‌ريختي را براي ارزيابي‌كردن شكل هاي فرسايش آبي و شدت آن در منطقه‌هاي مشابه به‌كار برد.