ارزيابي توان گونه هاي گياهان بومي در مهاركردن فرسايش شياري و خندقي در شمال استان اردبيل

اين پژوهش با كاربرد روشي كمّي براي ارزيابي توان گياهان در مهاركردن فرسايش شياري و خندقي در منطقه مغان استان اردبيل اجرا شد. در پنج سال از 1395 تا 1399، پنج شاخص تراكم ساقه (SD)، توان ريشه گياه در كاهش‌دادن فرسايش خاك سطحي در برابر جريان تمركزيافته‌ي فرسايشي (RSD)، توان ايجادكردن مانع در برابر مواد معلق (SOP)، شاخص سفتي گياه (MEI) و چسبندگي ريشه (Cr) براي20 گياه بومي در منطقه محاسبه شد (SD=1.411×10-4 – 0.28, RSD=6.68×10-24 – 10.1076, SOP=8.275×10-5 – 0.696, MEI=1.69×10-6 – 27.134 N, Cr=5.432×10-4 – 34.626 Pa). گونه هاي گز (Tamarix ramosissima Ledeb.)، علف شور(Salsola dendroides Pall.)، درمنه معطر(Artemisia fragrans Willd.)، زلف پير ريش دار (Stipa arabica Trin. Rupr. var. arabica)، خارشتر (Alhagi camelorum Fisch.)، گل ماهور سنبله اي(Verbascum stachydifome Boiss. Buhse.)،علف بره(Festuca ovina L.) و مليكاي بلند (Melica altissima L.) براي مهاركردن فرسايش شياري و خندقي در منطقه بسيار مناسب است. علف بره، زلف پير ريش‌دار و مليكاي بلند به‌دليل سازگاري به شرايط خشكي در منطقه و مقاومت زياد در برابر جريان هاي تمركزيافته‌ي فرسايشي ممكن است در احياي پوشش گياهي به‌كار برده‌شود. ممكن است تركيب گونه هاي گياهي مختلف به دليل توان‌شان در يك يا چند شاخص براي مهاركردن فرسايش بسيار موثر باشد. نتيجه‌هاي اين پژوهش را مي‌توان در ناحيه‌هاي همسايه‌ي اين منطقه و در اقليم هاي مشابه نيمه خشك و خشك سرد نيز به‌كار برد.