كليدواژه :
ماليات , توليد ناخالص داخلي , تورم , مدل تعادل عمومي پوياي تصادفي
چكيده فارسي :
هدف:هدف اصلي مقاله حاضر اين است كه در چارچوب يك مدل تعادل عمومي پوياي تصادفي اقتصاد باز بر پايه آموزه‌هاي اقتصاد نيوكينزي براي ايران، تأثير تكانه‌هاي ماليات بر مصرف كالاهاي مصرفي داخلي و وارداتي، ماليات بر درآمد نيروي كار و ماليات شركت‌ها را بر متغيرهاي توليد ناخالص داخلي و تورم بررسي نمايد. به اين منظور، يك مدل تعادل عمومي پوياي تصادفي با لحاظ بخش‌هاي داخلي، خارجي و بخش‌هاي پولي و مالي طراحي، كاليبره و شبيه‌سازي شده است.
روش: براي بررسي موضوع، بر اساس مدل تعادل عمومي پوياي تصادفي، الگويي شامل؛ بخش خانوار، بخش بنگاه‌هاي توليدكننده كالاهاي نهايي در قالب بازار رقابت انحصاري و قيمت‌گذاري با لحاظ چسبندگي قيمت كالو، بنگاه‌هاي توليدكننده كالاهاي واسطه، تلفيق دولت به‌عنوان بخش مالي و بانك مركزي به‌عنوان نهاد پولي و بخش خارجي طراحي شده است. با بهينه‌يابي بخش‌هاي مختلف، معادلات استخراجي خطي‌سازي شده، برخي از پارامترها محاسبه و برخي نيز كاليبره شده و سپس با استفاده از روش بيزي برآورد شده‌اند همچنين منحني فيلپس هيبريدي كينزين‌هاي جديد براي تورم داخلي نيز استخراج شده است و عملكرد متغيرهاي كلان اقتصادي نسبت به تكانه‌هاي مالياتي، مورد بررسي قرار گرفته‌اند.
يافته‌ها: بر اساس يافته‌هاي پژوهش، پايه‌هاي ماليات بر مصرف كالاهاي مصرفي داخلي و وارداتي، ماليات بر درآمد نيروي كار و ماليات شركت‌ها، اثرات كوچك ولي معنا‌داري را بر توليد ناخالص داخلي و تورم مي‌گذارند از بين پايه‌هاي مالياتي بررسي شده، ماليات بر واردات، بيشترين تأثير را بر تغييرات توليد ناخالص داخلي و تورم دارا است. كمترين سهم در تغييرات توليد ناخالص داخلي در بين پايه‌هاي مالياتي مورد بررسي، مربوط به ماليات بر مصرف كالاهاي توليد داخل است و ماليات بر درآمد نيروي كار نيز كمترين سهم در تغييرات تورم را به خود اختصاص داده است.
نتيجه‌گيري: نتيجه مطالعه حاضر، مؤيد پايين بودن سهم ماليات‌ها در اقتصاد ايران است. همچنين با توجه به اثراتي كه مهمترين پايه‌هاي مالياتي كنوني بر متغيرهاي كلان اقتصادي مي‌گذارند اقدام دولت در تأمين منابع درآمدي از اين پايه‌هاي مالياتي بايستي به نحوي باشد كه فعاليت واحدهاي اقتصادي با كمترين اثرات اخلالي و تغييرات پيش‌بيني‌نشده روبرو شود. در اين زمينه تجديدنظر در شيوه كنوني تعيين نرخ‌هاي مالياتي، توصيه مي‌شود.
چكيده لاتين :
Objective: The main purpose of this paper is to evaluate the effect of tax shocks on consumption of domestic and imported consumer goods, labor income tax and corporate tax on gross domestic product and inflation in the framework of dynamic stochastic general equilibrium model of open economy based on New-Keynesian economic tenets for Iran. To do this purpose, a dynamic stochastic general equilibrium model has been designed, calibrated and simulated that includes domestic, foreign, monetary, and financial parts.
Method: To investigate the subject, based on the stochastic dynamic general equilibrium model, model includes different parts such as households, firms producing final goods in monopolistic consumption market, pricing with regard to Kalvo price stickiness, firms producing intermediate goods, the combination of government as financial section with central bank as monetary section, and foreign section. By optimization of different parts, the extracted equations are log linearized and some parameters have been calculated and some others have been calibrated and then estimated using the Bayesian method. Furthermore, Hybrid New Keynesian Phillips curve has also extracted for domestic inflation. Also, the function of variants of macroeconomic variables in relation to tax shocks, have been investigated. Results: The findings of this study indicate that the bases of tax on domestic consumption goods, and imported consumption goods, of income tax payroll, and of corporate tax have small but significant impacts on GDP and inflation. The least
contribution in the changes of GDP among the investigated tax bases is attributed to tax on domestic consumption goods. Income tax payroll recorded the least contribution in the changes of inflation.
Conclusion: The results of the present study confirm the low share of taxes in the Iranian economy. Also, considering the effects that the most important current tax bases have on macroeconomic variables, the government's action in providing revenue sources from these tax bases should be such that the activities of economic units face the least disruptive effects and unforeseen changes. In this regard, it is recommended to revise the current method of setting tax rates.
