تشديد و تهديد خطر بيابا‌ن‌زايي در ايران از منظر آب

شرايط اقليمي و توسعه نامتوازن و خارج از تحمل منابع طبيعي و محيط زيست، بسياري از نقاط كشور را با تهديدهاي زيستي و اجتماعي- اقتصادي رو به رو كرده است. از اين نظر مي‌توان گفت كه امروزه محيط زيست و منابع طبيعي كشور شرايط نگران‌كننده‌اي دارد. خشكيدگي جنگل‌هاي بلوط در غرب كشور و جنگل‌هاي شمشاد در شمال، پديده فرسايش بادي و ريزگردها از نواحي جنوب شرق كشور تا مناطق جنوب و جنوب غرب و مناطق داخلي، شور شدن خاك و همچنين بحران منابع آب (سطحي، زيرزميني و آلودگي رودخانه‌ها) مشكلات متعددي را براي ساكنين اين سرزمين به‌وجود آورده است. همه اين موارد نشانه‌هايي از تشديد پديده خطرناك بيابان‌زايي در كشور است. اگرچه شرايط اقليمي حاكم بر كشور در سال‌هاي اخير تا حدودي بر اين بحران‌ها مؤثر بوده اما بخش بزرگي از اين آسيب‌ها، ناشي از فقدان نگاهي جامع و همه‌جانبه مديريتي دست اندركاران كشور نسبت به منابع زيستي (خاك، آب، هوا، منابع طبيعي و محيط زيست) بوده است. در نتيجه در فرآيند‌هاي سياست‌گذاري، تصميم‌گيري، ايجاد ساختار‌ها و اجرا نيز كمتر بدان پرداخته شده است. وضعيت ناگواري كه اكنون در حوزه منابع زيستي با آن روبه‌رو شده‌ايم نه در يك سال و چند سال به‌وجود آمده بلكه نتيجه مديريت ناصوابي است كه در چند دهه گذشته صورت گرفته است. از اين رو براي برون‌رفت از اين وضعيت لازم است هم‌افزايي و انسجامي درخور در بخش‌هاي مختلف و مرتبط با منابع طبيعي و محيط زيست كشور شكل بگيرد. در اين مقاله اختصاصاً به بحث بيابان‌زايي از نگاه مديريت منابع آب پرداخته شده است.

no abstract