پيش‌بيني زوال جاده‌هاي جنگلي با استفاده از زنجيرۀ ماركوف (تحقيق موردي: جنگل غرب هراز)

شبكۀ جاده‌هاي جنگلي، تأثير مهمي در تحقق اهداف مديريتي در اكوسيستم‌هاي جنگلي دارند و با وجود اجراي طرح تنفس جنگل، حفاظت از آنها را نمي‌توان متوقف كرد. بنابراين به‌منظور اولويت‌بندي برنامه‌ريزي نگهداري، طراحي مدلي اطمينان‌بخش براي پيش‌بيني وضعيت خرابي روسازي جاده از اهميت زيادي برخوردار است. هدف اين تحقيق، پيش‌بيني عملكرد روسازي جاده براي برنامه‌ريزي تعمير و نگهداري از آن با استفاده از تئوري زنجيرۀ ماركوف است. در پژوهش حاضر، 185 قطعه جاده در جاده‌هاي جنگلي حوزۀ غرب هراز انتخاب و داده‌هاي وضعيت روسازي و خرابي‌هاي سطح جاده (چاله، شيار و بيرون‌زدگي)، شانۀ راه و شيرواني‌هاي خاك‌ريزي و خاك‌برداري جاده در قطعات مشخص‌شده در نقاط نمونه‌برداري در طي سال‌هاي 1394 و 1397 اندازه‌گيري شد. كيفيت عملكردي جاده با طبقه‌بندي شاخص PCI  و FRPCI ارزيابي شد و كيفيت روسازي در پنج گروه عالي، خوب، متوسط، بد و گسيخته طبقه‌بندي شد. پس از ارزيابي وضعيت جاري، وضعيت جاده با استفاده از زنجيرۀ ماركوف پيش‌بيني شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه روند زوال جاده از كلاسه عالي به خوب از روند تغيير آن از كلاسه متوسط به ضعيف سريع‌تر است و با توجه به آنكه سرمايۀ هنگفتي از مديريت جنگل به ساخت و نگهداري از جاده اختصاص يافته است، لزوم تسريع در حفاظت و نگهداري از جاده به‌ويژه در جاده‌هاي باكيفيت مشخص‌ مي‌شود. براساس پژوهش انجام‌گرفته مدل زنجيرۀ ماركوف قابليت كافي را براي پيش‌بيني فرايند زوال جاده و برنامه‌ريزي تعمير و نگهداري از شبكۀ جاده دارد.