ارزش غذايي برگ‌هاي جمع‌آوري‌شده از برخي درختان جنگلي براي تأمين بخشي از نياز غذايي ‏دام

اين پژوهش با هدف مقايسه‌ و تعيين ارزش غذايي برگ‌هاي جمع‌آوري شده از پنج گونه درخت جنگلي شامل زبان گنجشك (Fraxinus excelsior)، كاج تهران (Pinus eldarica)، زالزالك زرد (Crataegus azarolus)، توت سفيد (Morus alba) و بيد سفيد (Salix alba) انجام شد. برخي تركيبات شيمياييمعدني، فراسنجه‌هاي توليد گاز، ظرفيت بافري و نيز برخي فراسنجه‌هاي تخميري بر اساس روش‌هاي استاندارد آزمايشگاهي تعيين شدند. داده‌هاي اين پژوهش در قالب طرح كاملاً تصادفي آناليز آماري شدند. تفاوت آماري معني‌داري در بين تمام فراسنجه‌هاي اندازه‌گيري شده، مشاهده شد (0.05 P). پروتئين خام برگ‌ها از 8.30 درصد براي كاج تا 18.50 درصد براي توت سفيد متغير بود. مقدار NDF (53.03 درصد)، ADF (38.48 درصد)، ADL (16.67 درصد) و CF (35.01 درصد) در كاج از بيشترين مقدار برخوردار بود (0.05 P). گونۀ توت سفيد از بيشترين مقدار خاكستر، نيتروژن، كلسيم، منيزيم و سديم برخوردار بوده، در حالي‌كه گونۀ بيد از بيشترين مقدار روي برخوردار بود (0.05 P). بالاترين فراسنجه‌هاي مربوط به توليد گاز (به جز ثابت نرخ توليد گاز)، قابليت هضم حقيقي ماده‌خشك و ماده آلي، DMI، انرژي قابل متابوليسم، اسيدهاي چرب فرار كوتاه زنجير، اسيديتۀ قابل تيتر و pH مربوط به هر برگ، در توت سفيد مشاهده شد (0.05 P). كاج نيز از بالاترين ظرفيت بافري اسيدباز (206.23 ميلي‌اكي‌والان گرم×310) برخوردار بود (0.05 P). نتايج نشان داد كه هر يك از برگ‌هاي مورد پژوهش، حاوي مقادير متناسبي از مواد مغذي بوده و در صورت گنجاندن آن‌ها در جيرۀ نشخواركنندگان كوچك، مي‌توانند بخش قابل توجهي از نياز روزانه به مواد مغذي مختلف را برآورده سازند.