تحليل جايگاه نخل در كنايات و ضرب‌المثل‌هاي جهرمي

ادبيات عاميانه در فرهنگ و سنت‌هاي بومي و اقليمي هر منطقه ريشه دارد. جهرم، شهري در جنوب شرقي فارس است و جهانگردان، اين شهر را در گذشته «جنگل نخل» ‌ناميده‌اند كه بيانگر انبوه نخلستان‌هاي اين شهر بوده است. نخل و امور وابسته به آن در ادبيات عاميانه و شفاهي اين شهرستان، جايگاه ويژه‌اي دارد و در سنن، آداب و رسوم، اعتقادات و باورهاي مردم وارد شده است. اين مقاله به روش توصيفي تحليلي به واكاوي جايگاه و اهميت اين درخت در يكي از جنبه‌هاي ادبيات شفاهي مردم جهرم؛ يعني كنايات و ضرب‌المثل‌ها پرداخته و نمونه‌هاي مختلفي از آن را به دست داده است. كنايات، ضرب‌المثل‌ها و تشبيهات مَثَلي كه از نخل و اجزا و امور مربوط به آن ياد شده، از نظر اهداف معنايي، كاربردي، تفاوتي با ساير كاربردهاي مثل‌ها و كنايه‌هاي فارسي ندارند و علاوه بر جنبۀ اخلاقي و تربيتي، گاهي نيز مطايبه‌آميزند. از نظر واژگاني معمولاً اين زبانزدها به دليل به كاررفتن الفاظ ويژۀ محلي، اختصاص به شهرستان جهرم دارند. تنوع واژگان محلي مربوط به نخل و نخلداري در اين مثل‌ها شايان توجه است.