عنوان مقاله :
بررسي وضعيت و سير تحول توليد و تجارت فرش در آذربايجان در دورۀ قاجار
پديد آورندگان :
ملايي ، مصطفي دانشگاه شهيد بهشتي
كليدواژه :
فرش , آذربايجان , توليد , تجارت , قاجار
چكيده فارسي :
فرش بافي در آذربايجان از قدمت ديرينه اي برخوردار است. در دورۀ قاجار با انتخاب تبريز به عنوان مقر وليعهد و مركز مبادلات با روسيه و كشورهاي غربي، آذربايجان به يكي از آبادترين مناطق كشور تبديل شد. در اين دوره صنعت فرش آذربايجان متأثر از موقعيت ممتاز اقتصادي و تجاري مذكور و به تبع آن ويژگي هاي طبيعي و اقليمي مناسب آن منطقه، از رونق خوبي برخوردار شد. گفتني است نه تنها توليد اين كالا پيشرفت قابل ملاحظه اي كرد، بلكه تجارت آن نيز گسترش يافته و اين ايالت سهم عمده اي از توليد و صادرات فرش كشور را به خود اختصاص داد. نگارندۀ اين پژوهش در نظر دارد با رويكرد توصيفي تحليلي و با استفاده از اسناد آرشيوي و منابع كتابخانه اي، به بررسي مسئلۀ اصلي تحقيق يعني وضعيت و سير تحول توليد و تجارت فرش در آذربايجان در دوره قاجار بپردازد. براساس يافته هاي پژوهش، در نيمۀ اول قرن نوزده ميلادي فرش بافي در آذربايجان عموماً حرفه اي روستايي بوده كه توسط روستاييان، ايلات و معدود بافندههاي شهري در كارگاه هاي خانگي به صورت محدود توليد مي شد و به عنوان يك كالاي تجاري داخلي مطرح بوده است. البته از نيمۀ دوم اين قرن با سرمايه گذاري تجار تبريز و شركت خارجي در صنعت فرش آن منطقه و به كار افتادن كارگا ه هاي بزرگ قالي بافي و سازماندهي نسبي توليد و تجارت، نه تنها حجم توليد فرش افزايش قابل ملاحظه اي يافت، بلكه ارزش صادرات و تجارت آن نيز رونق قابل توجهي پيدا كرد. فرش آذربايجان در اواخر دورۀ قاجار علاوه بر كشورهاي همجوار چون روسيه و تركيه، در مقياس بالا به بازارهاي اروپا و آمريكا نيز صادر مي شد.
عنوان نشريه :
تاريخ اسلام و ايران
عنوان نشريه :
تاريخ اسلام و ايران