مديريت رويشگاه خارشتر در شوره‌زارهاي حاشيه درياچه اروميه

در حال حاضر، به ­واسطه تغييرات اقليمي و خشك شدن درياچه اروميه و پسروي آب، تعدادي از جوامع گياهي، حذف و جوامع ديگري ظهور پيدا كرده­اند. خارشتر نيز به­ واسطه خصوصيات اكولوژيكي و بيولوژيكي، در سطح وسيعي از اراضي شور تخريب شده و هم مرز با خاك­هاي شيرين، پراكنش پيدا كرده كه در صورت عدم مديريت رويشگاه آن، اراضي زراعي به مخاطره خواهد افتاد. در شرايط فعلي، با استناد به تغييرات اقليمي و نياز مبرم به تامين بخشي از علوفه دام از طريق علوفه­ هاي كم رايج و كم آب بر و مقاوم به شوري و خشكي؛ استفاده چرايي از رويشگاه ­هاي شور و به­ويژه رويشگاه ­هاي خارشتر، مهم­ترين جنبه استفاده از اين گونه است. خارشتر توسط گله­ هاي گاو بومي و گاوميش كه دام­ غالب منطقه مي­باشند، چرا نمي­شود. از اين­رو، بهترين راه مبارزه با آن، چراي چند گونه ­اي دام و چراي هدفمند از رويشگاه آن است. اين روش مي­تواند تعادل را به اكوسيستم برگرداند و طي آن بهره ­برداري متعادل ­تري از تمام گونه ­هاي هالوفيت حاشيه درياچه به­ عمل آيد و از فرصت طلبي براي يك گونه گياهي، جلوگيري شود. با مد نظر قرار دادن رفتار چرايي دام­ هاي اهلي، چراي شتر در اراضي شور تخريب شده، قادر خواهد بود تا رشد خارشتر را كنترل و بصورت موثري، توليد بذر آن را بي اثر نمايد و تا حد زيادي، نگراني گسترش آفات و بيماري­ها به اراضي زراعي را تحت كنترل در آورد. به نظر مي­رسد چنانچه كليه عوامل موثر در سودآوري چراي مستقيم شتر از رويشگاه ­هاي خارشتر، مورد توجه قرار گيرد، مرتع­ كاري آن در رويشگاه ­هاي شور تخريب شده، راه حل موثر براي جبران كمبود علوفه محسوب مي­شود. در واقع سهم بالقوه آنها در جلوگيري از تلفات دام­ها در فصل غير رشد، مهم­ترين برتري آنهاست. به ­علاوه در صورتي كه مزاياي آنها، از نظر استفاده چند منظوره نظير توليد روغن، بيواتانول، تركيبات معطر، مان­هاي گياهي (ترنجبين)، توليد عسل و ... مد نظر قرار گيرد، مرتع­كاري آن توجيه مي­يابد. از اين­رو، توسعه آن به ­عنوان يك منبع علوفه­ اي، در اراضي شور تخريب شده و چراي مستقيم دام از آنها، قابل توصيه هست ولي توسعه آن براي ديگر اراضي و ايجاد چراگاه­ هاي مصنوعي، نيازمند تحقيقات بيشتر در سايت­ هاي الگويي و كم خطر براي تنوع زيستي مراتع است كه بايد از بخش ­هاي تحقيقاتي، استعانت خواست.

no abstract