تحليل الگوهاي استقراري عصر مس‌وسنگ در دشت سيلاخور با استفاده از تحليل‌هاي GIS

عصر مس وسنگ ازجمله ادوار داراي اهميت پيش ازتاريخ ايران است. تحولات اين دوره در زاگرس مركزي در ادامۀ دورۀ نوسنگي ظهور نموده است. از مناطق مهم زاگرس مركزي كه داراي استقرارگاه هاي زيادي در رابطه با عصر مس وسنگ بوده، دشت سيلاخور در شمال لرستان است. با وجود غناي فرهنگي دشت سيلاخور در عصر مس وسنگ، تاكنون مطالعۀ هدفمندي به منظور روشن نمودن وضعيت مس وسنگ اين ناحيه صورت نگرفته است. در اين راستا، به منظور روشن شدن الگوهاي استقراري عصر مس وسنگ دشت سيلاخور، اين مطالعه كه چكيده اي از بررسي هاي باستان شناسي احمد پرويز و مطالعات هدفمند نگارندگان است، ارائه مي گردد. نگارندگان در اين پژوهش سعي در يافتن پاسخ پرسش هاي ذيل داشته اند: الگوهاي استقراري دشت سيلاخور در عصر مس وسنگ به چه صورت بوده است؟ تغييرات الگوهاي استقراري در ادوار قديم، مياني و جديد عصر مس وسنگ دشت سيلاخور را چگونه مي توان تحليل نمود؟ به نظر مي رسد چند عامل منابع آبي، ارتفاع از سطح دشت سيلاخور و راه هاي ايلات در شكل گيري استقرارگاه هاي اين ناحيه در عصر مس وسنگ مؤثر بوده اند. بررسي ها و مطالعات انجام شده در اين دشت تاكنون 80 محوطۀ باستاني را در رابطه با عصر مس وسنگ نشان داده است. برخي از اين محوطه ها داراي هر سه دورۀ قديم، مياني و جديد عصر مس وسنگ هستند. اطلاعات مكاني گردآوري شده در اين پژوهش، از روش مطالعات علم GIS و با اجرا شدن در نرم افزار ArcGIS 10.3 مورد مطالعه قرار گرفته اند. مبناي اين مطالعات، فاصلۀ هر محوطۀ استقراري با نزديك ترين رودخانه و سطح ارتفاع آن نسبت به دشت سيلاخور است. اين نقشه ها در هر سه دورۀ قديم، مياني و جديد عصر مس وسنگ دشت سيلاخور اجرا شده اند.