ارزيابي رفتار زمين-آب-شيميايي و مخاطره سلامت فلوئورايد در توابع شهرستان اهر، استان آذربايجان‌ شرقي

كيفيت آب عامل بيماري فلوئوروزيس در بين اهالي توابع شهرستان اهر واقع در استان آذربايجان شرقي گزارش شده‌است. در اين نوشتار، ويژگي‌هاي پايه‌ي زمين‌شيميايي كه غلظت فلوئورايد را در منابع آب منطقه اداره مي‌كند همراه با ارزيابي مخاطره‌ي سلامت آن براي ساكنان اين مطالعه ارزيابي مي‌شود. به‌اين منظور بعد از برداشت بيست و يك نمونه آب از منابع آبي آبادي‌هاي واقع در بخش‌هاي شمال و شمال شرق شهرستان اهر، برخي ويژگي‌ها و يون‌هاي نمونه‌هاي آب در آزمايشگاه اندازه‌گيري گرديد. بيشترين غلظت يون فلوئور با ميانگين 8/2 ميلي‌گرم بر ليتر در قسمت مركزي منطقه‌ي مورد مطالعه ديده شد. براي ارزيابي بهتر، نمونه‌هاي آب منطقه در دو دسته‌ي داراي غلظت بالا و پايين (كمتر و بيشتر از 1 ميلي‌گرم بر ليتر) فلوئورايد قرار داده‌شدند. بر اساس قرارگيري موقعيت نمونه‌هاي مورد مطالعه بر روي نمودار پايپر، بيشتر نمونه‌هاي آب منطقه‌ي مورد مطالعه در دسته‌ي آب‌هاي بي‌كربنات سديمي قرار گرفتند. بررسي‌هاي سنگ‌شناسي واحدهاي سنگي منطقه نشان داد خاستگاه فلوئور بالا، وجود سنگ‌هاي آذرين فلوئوروآپاتيتي دربرگيرنده‌ي كاني‌هاي بيوتيت، هورنبلند و آپاتيت مي‌باشند. رابطه بين غلظت فلوئورايد با pH، جامدهاي محلول كل، رسانايي الكتريكي و يون‌هاي اساسي نمونه‌هاي آب تحليل گرديد. يافته‌هاي به‌دست آمده از ارزيابي خطر سلامتي فلوئورايد نشان داد براي منطقه‌ي داراي غلظت بيشتر از 1 ميلي‌گرم بر ليتر، براي تمام گروه‌هاي سني بالاتر از حد سالم دريافت روزانه‌ي دريافت آن مي‌باشد. براي منطقه‌ي با غلظت كمتر از اين اندازه، تنها براي گروه نوزادان مقدار دريافت روزانه بالاتر از حد سالم دريافت به‌دست آمد.