طراحي مدل بهبود عملكرد مديران مدارس ابتدايي: يك مطالعه كيفي

زمينه: از مهم ترين عوامل تعالي يا تباهي هر سازماني، كيفيت عملكرد مديران مدارس است. بهبود عملكرد و توسعۀ كيفي مديران مدارس ابتدايي موجب افزايش كارايي و اثربخشي و ايجاد تغيير و تحول در نظام آموزشي است. هر چند مطالعاتي پيرامون بهبود عملكرد مديران مدارس در ايران انجام گرفته است، اما مطالعه كيفي كه به بهبود عملكرد مديران مدارس ابتدايي بپردازد، مغفول مانده است. هدف: اين پژوهش با هدف طراحي و آزمون مدل بهبود عملكرد مديران مدارس ابتدايي استان كرمانشاه انجام شد. روش: پژوهش حاضر با يك طرح آميخته با هر دو رويكرد كيفي و كمي در سال تحصيلي 99-1398 انجام شد. در رويكرد كيفي از روش نظريه اي زمينه اي استفاده شد. در اين راستا با استفاده از رويكرد هدفمند و به كارگيري معيار اشباع نظري تلاش شد تا با استفاده از فن مصاحبه عميق نيمه ساختاريافته، ادراك و تجربه ۱۵ نفر (از اعضاي هيئت‌علمي دانشگاه‌ها و مديران كل و معاونين شاغل در آموزش‌و پرورش استان كرمانشاه) به‌صورت ملاك محور مورد بررسي عميق قرار گيرد. ابزار پژوهش بخش كيفي مصاحبه هاي نيمه ساختاريافته بود. در بخش كمي داده هاي لازم با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته مبتني بر داده هاي كيفي ساخته و در بين ۲۲۸ نفر از مديران مدارس ابتدايي استان كرمانشاه به اجرا در آمد. براي تحليل داده ها، در بخش كيفي از روش كُدگذاري سيستماتيك و در بخش كمي از آمار توصيفي (ميانگين و انحراف معيار) و آمار استنباطي (تحليل عاملي تأييدي) با استفاده از نرم افزار Smart pls استفاده شد. يافته ها: پس از پياده‌سازي مصاحبه‌ها و تحليل عميق داده‌ها، ۲۸۳ نشانگر، ۱۵ ملاك و ۴ عامل اصلي كه شامل چهار بُعد «توسعه رهبري» ، «بهبود ساختار»، «برنامه‌ريزي عملكرد »، «خود توسعه‌اي » مورد شناسايي قرار گرفت. نتايج تحليل عامل تأييدي، ۵۴ گويه را براي پرسشنامه بهبود عملكرد مديران در چهار عامل تأييد كردند. نتيجه گيري: نتايج حاكي از آن بود كه مدل مستخرج از پژوهش حاضر با وجود اعتبار مناسب مي‌تواند جهت بهبود عملكرد مديران مدارس ابتدايي مورد استفاده قرار گيرد.