تعيين قيمت سايه‌اي گاز طبيعي در فعاليت‌هاي توليدي اقتصاد ايران: تحليل داده-ستانده

گاز طبيعي نقش مهمي در اقتصاد ايران دارد. توجه به شاخص قيمت سايه‌اي مي‌تواند راهنماي خوبي براي تعيين قيمت بهينه‌ اين منبع باشد. اين پژوهش در صدر است قيمت سايه‌اي گاز طبيعي در فعاليت‌هاي توليدي اقتصاد ايران را محاسبه نمايد. براي اين منظور، از مدل داده-ستانده غيرخطي استفاده شده است. داد ه هاي مورد نياز از جدول داده-ستانده مركز آمار ايران در سال ‌1390 تأمين گرديده است. استفاده از مدل داده ستانده غير‌خطي، امكان تعيين همزمان قيمت سايه اي گاز در فعاليت‌هاي مختلف و نشان دادن قيمت سايه اي واحدهاي مختلف گاز طبيعي كه معمولاً متفاوت از يكديگر مي باشند را براي اين تحقيق فراهم ساخته است. همزماني اين دو خاصيت از ويژگي هاي اين تحقيق در مقايسه با ديگر تحقيقات انجام شده در كشور مي باشد. براساس نتايج تحقيق، از ديد كلان، قيمت سايه اي تا حد زيادي به تغييرات در توليدات فعاليت‌ها در ازاي تغييرات در مصرف گاز طبيعي آنها وابسته است. با اين حال، در تخصيص گاز طبيعي به فعاليت‌ها مختلف توليدي مسئله قيمت سايه اي آنها از ديد كلان كم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. از ديد خرد، قيمت سايه اي در حد بسيار زيادي به سهم منفعت صاحبان سرمايه در هزينه توليدات آنها بستگي دارد. به استثناي توليد، انتقال و توزيع برق، همه فعاليت‌ها با 11 تا 98 درصد افزايش در قيمت گاز طبيعي سودآور مي باشند.