مطالعه روابط فيلوژنتيكي گونه‌هاي مختلف مرزه (Satureja spp) بر اساس ناحيه هسته‌اي ITS و ژن كلروپلاستي matK

مطالعه فيلوژني مرزه (Satureja spp.) با نام معمول Savory، با داشتن گونه‌هاي مختلف و تركيبات با ارزشي همانند تيمول و كارواكرول، اهميت خاصي در گياهان دارويي دارد. در اين پژوهش، 21 اكسشن مرزه در قالب نه گونه از رويشگاه اصلي در هشت استان ايران شامل آذربايجان‌شرقي، كردستان، گيلان، خراسان ‌شمالي، يزد، لرستان، ايلام و كرمانشاه شناسايي و جمع‌آوري شدند. استخراج DNA ژنومي به روش CTAB تغييريافته انجام شد. در بررسي فيلوژني، علاوه بر نه گونه‌ جمع‌آوري شده از جنس Satureja، توالي ژن‌هاي ITS و matK گونه‌هايي كه در NCBI ثبت شده‌اند نيز به‌عنوان درون گروه به درخت فيلوژني اضافه شد. علاوه بر جنس Satureja، توالي جنس‌‌هاي Thymus ،Ziziphora  و Clinopodium نيز از NCBI به‌عنوان برون گروه براي ريشه‌دار كردن درخت فيلوژني استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه در بررسي روابط خويشاوندي جنس Satureja spp.، ژن هسته‌اي ITS نسبت به ژن كلروپلاستي  matKمناسب‌تر مي‌باشد. در گونه‌هاي بومي ايران حداكثر فاصله ژنتيكي بين گونه‌هاي S. mutica و S. atropatana و حداقل فاصله ژنتيكي بين گونه‌هايS. rechingeriوS. khuzistanicaبود. در درخت فيلوژني، پنج گونه S. macrantha,  ، S. sahendica, S. atropatana, S. edmondi, S. bachtiaricaبا ارزش حمايتي 100٪، دو گونه S. mutica, S. spicigera با ارزش حمايتي 96٪ و دو گونه S. rechingeri, S. khuzistanica با ارزش حمايتي 100٪ خويشاوند نزديك بودند. نتايج حاصل همخواني قابل توجهي با فلور ايران و فلور ايرانيكا از لحاظ صفات مورفولوژيكي نشان داد.