بررسي وراثت‌پذيري عمومي صفات در جمعيت‌هاي بومي تاغ (Haloxylon aphyllum) در كرمان

به‌منظور بررسي وراثت‌پذيري عمومي در برخي از صفات تاغ طرح آزمايشي با استفاده از توده‌هاي بومي جمع‌آوري شده از استانهاي مختلف كشور انجام شد. تعداد 32 توده بومي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در ايستگاه تحقيقاتي شهيد زنده روح كرمان كاشته شد و طي سه سال تعداد هفت صفت شامل طول ساقه اصلي، قطر يقه، تعداد پنجه، طول ساقه فرعي1، طول ساقه فرعي2 و قطر بزرگ و كوچك تاج پوشش بر روي درختچه‌ها بررسي شدند. داده‌هاي جمع‌آوري شده مورد تجزيه واريانس ساده و مركب قرار گرفتند. براي تمامي صفات اختلاف بين ميانگين ژنوتيپ‌ها و سال‌ها معني‌دار بود (1%p ). اثر متقابل ژنوتيپ × سال بجز تعداد پنجه براي ساير صفات معني‌دار بود كه بيانگر اثرهاي متفاوت ژنوتيپ‌ها در سال‌هاي مختلف مي‌باشد. وراثت‌پذيري صفات بر مبناي تجزيه ساده و تجزيه مركب ژنوتيپ‌ها انجام شد كه مقدار وراثت‌پذيري بر مبناي تجزيه ساده در دامنه 75 تا 87 درصد و در تجزيه مركب در دامنه بين 51 تا 64 درصد قرار گرفتند كه نشان‌دهنده كاهش مقدار وراثت‌پذيري در تجزيه مركب مي‌باشد كه اين امر به دليل اثرات متقابل ژنوتيپ در سال است. در هر دو روش، صفات طول ساقه اصلي و تعداد پنجه به‌ترتيب بيشترين و كمترين درصد وارثت‌پذيري عمومي و ضرايب تغييرات ژنتيكي و فنوتيپي را داشتند. با توجه به تنوع ژنتيكي زياد در بين ژنوتيپ‌هاي تاغ مورد مطالعه، مي‌توان پايه‌هاي مناسب را براي ايجاد بادشكن در طرح‌هاي بيابان‌زدايي انتخاب نمود.