بررسي اوليه كنترل زيستي برخي از علف‌هاي‌هرز مهم مزارع گندم با استفاده از جدايه‌هاي فوزاريوم ريشه آن‌ها

در اين تحقيق، امكان بهره گيري از جدايه هاي قارچ فوزاريوم (Fusarium spp.)، در ارتباط با ريشه برخي علف‌هاي‌هرز مهم مزارع گندم به عنوان عامل كنترل زيستي آن‌ها مطالعه شد.  بذرهاي جودره (Hordeum spontaneum)، يولاف وحشي (Avena ludoviciana)، چاودار (Secale cereale)، خردل وحشي (Sinapis arvensis) و شلمي (Rapistrum rugosum) روي خاك نمونه برداري شده از مزارع گندم استان هاي آذربايجان شرقي، البرز، تهران، خراسان رضوي، خراسان شمالي، خوزستان، فارس، قزوين، قم، كرمانشاه، گلستان، مازندران و همدان در شرايط گلخانه كشت و جدايه هاي فوزاريوم  ريشه اين گياهان، جداسازي شدند. در مرحله اول، زيست سنجي روي گياهچه گياه حساس كاهو (Lactuca sativa) به عنوان گياه محك و در مرحله بعدي روي گياهچه هاي علف هاي هرز انجام شد. در زيست سنجي، اثر بازدارندگي جدايه ها بر رشد ريشه چه (≥70 درصد) به عنوان معيار كنترل موثر در نظر گرفته شد. در نهايت، براي ارزيابي ميزبان گزيني اختصاصي، زيست سنجي جدايه ها روي گياهچه گندم رقم سيوند انجام شد. جدايه هايي كه به ميزان مناسبي باعث بازدارندگي رشد ريشه چه علف هاي هرز شدند اما براي گندم ايمن بودند (كاهش رشد ريشه چه ≤ 10 درصد)، با روش هاي مورفولوژيك و مولكولي شناسايي شدند. نتايج نشان داد كه يك جدايه از قارچ F. oxysporum در كنترل انتخابي خردل وحشي و شلمي، يك جدايه از قارچ F. brachygibbosum  در كنترل انتخابي جودره و يك جدايه از قارچ F. equiseti در كنترل انتخابي جودره و يولاف وحشي به طرز موفقيت آميزي عمل كردند. آگاهي از ميكروارگانيسم هاي مناسب براي كنترل زيستي علف هاي هرز مي تواند در تنوع بخشيدن به روش هاي موجود و حفظ ثبات كارايي علف كش هاي شيميايي موجود ياري رسان باشد.