ارزيابي پتانسيل پراكنش جغرافيايي بزچره (Dodartia orientalis L.) در ايران و جهان در شرايط اقليمي حاضر و تغيير اقليم آتي

به منظور ارزيابي تأثير اقليم و تغييرات آتي آن روي توزيع جغرافيايي احتمالي علف هرز بزچره (Dodartia orientalis L.) كه يك گونه مهاجم در دنيا و ايران است، پژوهشي در سال 1396 در دانشگاه فردوسي مشهد و با استفاده از نرم افزار كلايمكس انجام شد. داده هاي ورودي اين نرم افزار شامل دو دسته اطلاعات رشدي و اطلاعات مربوط به تنش هاي احتمالي براي گياه بود كه از اين ميان، برخي از اطلاعات رشدي از قبيل درجه روز رشد، بر اساس انجام پژوهش هاي ميداني به دست آمد و ساير داده ها از قبيل دماهاي پايه، حداكثر، حداقل، بهينه، بحراني و نيز اطلاعات مربوط به نوع اقليم منطقه مورد مطالعه، از منابع موجود به‌دست آمد و قسمت ديگر هم در زمان ورود اطلاعات و بر اساس راهنما و تنظيمات نرم افزار در آن وارد شد. نتايج حاكي از پتانسيل گسترش اين گياه در ايران بود كه پراكنش در استان هاي خراسان شمالي، رضوي، جنوبي، كهكيلويه، چهارمحال، فارس، لرستان، ايلام، كرمانشاه، همدان، مركزي و تهران است كه گستردگي آن با بروز تغييرات اقليمي، بيشتر به سمت استان هاي شمال غربي ايران بسيار بالا خواهد بود. در جهان، گستردگي اين علف‌هرز بيشتر به سمت شرق چين، اكثر كشورهاي اروپاي شرقي و ايالات مركزي آمريكا و به عبارتي در محدوده سي وپنج تا پنجاه وپنج درجه عرض جغرافيايي است، كه در آينده به مرور اين پراكندگي، به سمت عرض هاي شمالي تر و در نتيجه در مناطقي مانند قاره آفريقا، استراليا و آمريكاي جنوبي، گسترش اين گياه بسيار محدود و در حد بسيار پائين خواهد بود. بنابراين، براي مديريت صحيح و علمي كنترل اين علف هرز، بايد ضمن رعايت بهداشت گياهي و اعمال قرنطينه، مطالعات ديگري درباره روش هاي كنترل و ايجاد محدوديت هاي لازم براي جلوگيري از گسترش و توسعه آن در كشورهاي در معرض خطر انجام شود.