بررسي تأثير كشت گياه اشنان بر تغييرات پوشش گياهي و خاك در منطقه بياباني چاه باقر شاهرود

كشت گياهان سازگار با محيط، يكي از بهترين روش هاي بيولوژيكي جهت جلوگيري از بيابان زايي است. خصوصيات اقليمي و خاكي حاكم بر مناطق خشك و بياباني، شرايط حساس و شكننده‌اي را براي رشد و استقرار گونه هاي گياهي به وجود مي آورد. هدف از اين تحقيق بررسي تأثير كشت اشنان Seidlitzia rosmarinus Ehrenb.ex Boiss() روي تغييرات پوشش گياهي و خاك منطقه چاه باقر (شهرستان شاهرود) با اقليم بياباني خشك بود. نمونه‌برداري در 3 منطقه كشت 18 و 10 ساله و منطقه شاهد (نزديك به هم) كه ويژگي هاي اكولوژيكي اين سه منطقه يكسان بود به روش تصادفي سيستماتيك در امتداد 3 ترانسكت صورت گرفت. هر ترانسكت تعداد 10 پلات به ابعاد (10 ×10) متر به فاصله 50 متر از يكديگر قرار گرفت كه درمجموع در هر منطقه تعداد 30 پلات (10 ×10) متر مستقر گرديد. در هر پلات مؤلفه‌هاي مربوط به اشنان شامل، درصد پوشش تاجي، تراكم، توليد و زادآوري اشنان برداشت شد. به‌منظور تعيين خصوصيات خاك در هر منطقه از عمق 30-0 سانتي متري، نمونه خاك برداشت و خصوصيات خاك از قبيل، بافت خاك، اسيديته، ماده آلي و هدايت الكتريكي اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه تعداد 5 گونه گياهي در دو منطقه كشت 18 و 10 ساله اشنان واردشده است كه 4 گونه گياهي Zygophyllum fabago و Salsola rigida و Haloxylon aphyllum و Halothamnus subaphyllus در دو منطقه كشت 18 و 10 ساله اشنان مشترك هستند. گونه گياهي Salsola arbuscula در منطقه كشت 10 ساله و گونه Artemisia sieberi در منطقه كشت 18 ساله مشاهده گرديده است. نتايج همچنين نشان داد كه ميزان اسيديته، ماده آلي و درصد رس و سيلت در مناطق كشت نسبت به منطقه شاهد افزايش پيداكرده است. نتايج شاخص‌هاي تنوع شانون واينر و سيمپسون و شاخص‌هاي غناي مارگالف و منهينگ، اختلاف معني‌داري را در بين مناطق تحت كشت اشنان با سنين 10 سال و 18 سال نشان نداد. نتايج حاصله از اين تحقيق نشان مي دهد كه گياه اشنان يك‌گونه كليدي است و از آن مي توان جهت كشت و اصلاح خاك‌هاي شور در پروژه‌اي اصلاحي مناطق بياباني استفاده كرد.