مقايسه برخي ويژگي‌هاي بوم شناختي درختچه ارغوان (Cercis griffithii Boiss.) در رخساره‌هاي ژئومورفيك منطقه ارغوان دره

منطقه دره ارغوان شهرستان بينالود واقع در استان خراسان رضوي، رويشگاه جامعه گياهي بسيار ارزشمند و تقريباً كميابي در شرق ايران مي باشد كه گونه غالب آن درختچه ارغوان افغاني (.Cercis griffithii Boiss) است. اين رويشگاه ازلحاظ زيست‌محيطي و مبارزه با بيابان‌زايي، بسيار حائز اهميت است. به‌طور عمده شاهديم كه در صورت تخريب درختچه زارهاي مناطق خشك و نيمه خشك، احياي آن بسيار دشوار است. منطقه دره ارغوان از حيث ژئومرفولوژي، يك منطقه كوهستاني بوده و عمدتاً دو رخساره ژئومرفولوژي دامنه منظم و دامنه نامنظم به‌صورت رخنمون سنگي با واريزه در آن مشاهده مي شود. گويا اين درختچه، نوعي الگوي پراكنش و توان‌زيستي وابسته به رخساره را داراست؛ لذا جهت بررسي تراكم درختچه ارغوان در دامنه هاي خاك دار و رخنمون سنگي، تعداد پنج سايت از هر رخساره انتخاب شد. به نحوي كه بيشترين شباهت محيطي را با يكديگر داشته باشند تا تأثير ساير عوامل محيطي به حداقل برسد. با شمارش تعداد پايه هاي ارغوان حاضر در آن و تعيين مساحت هر محدوده در محيط نرم افزار گوگل ارث، تراكم اين درختچه در آن محدوده ها  تعيين‌شده و اختلاف آماري آن‌ها مقايسه گرديد. جهت بررسي بنيه و شادابي، 30 پايه گياه در هر رخساره به‌صورت تصادفي انتخاب و مساحت تاج گياه محاسبه شد. سپس 15 پايه گياه انتخاب و مساحت 12 برگ در هركدام اندازه گيري شد. به‌اين‌ترتيب ميانگين دو صفت سطح برگ و تاج در هر رخساره تعيين و ازنظر آماري مقايسه شدند. بر اساس نتايج، در دو رخساره ژئومورفيك، اختلاف ميانگين تراكم و متوسط سطح برگ در سطح 95 درصد و اختلاف تاج پوشش ها در سطح 99 درصد، معني دار بودند. بر اين اساس، درختچه ارغوان در دامنه هاي رخنمون سنگي با واريزه از تراكم بيشتري برخوردار بوده است. لكن، در دامنه هاي منظم از بنيه و شادابي بيشتري برخوردار است. شرايط مساعد خرداقليمي دامنه هاي رخنمون سنگي براي بذر و استقرار نهال اين درختچه مي‌تواند موجب تراكم بيشتر در اين رخساره باشد. در دامنه هاي خاك دار نيز، امكان توسعه بيشتر ريشه ها، جذب آب و مواد غذايي سبب شادابي بيشتر گياه در اين رخساره ژئومرفولوژي است.