عوامل مؤثر بر آموزشِ برخطِ كارگاه طراحي معماري مطالعۀ موردي دانشكدۀ معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي در دورۀ شيوع كويد ـ ۱۹

به دنبال شيوع ويروس كرونا در جهان، بسياري از تعاملات رسمي آموزشي به سمت برگزاري در بستر محيط مجازي سوق يافت و ادامه فرايند آموزش معماري نيز همانند همه دوره‌هاي آموزشي، به دليل تعطيلي دانشگاه‌ها، تنها در بستر محيط مجازي و برخط ممكن گشت. در اين ميان كارگاه‌هاي طراحي معماري، به منزله كانون آموزش معماري، ويژگي‌هاي منحصربه‌فردي دارند كه فرايند اين آموزش را از ساير رشته‌هاي دانشگاهي جدا كرده است. كارگاه‌هاي طراحي معماري نمونه بارزي از يك محيط آموزش مشاركتي، چندحسي، و تجربه‌گراي مبتني بر مسئله است. همين ويژگي‌ها موجب شده است تا در آموزش برخط آن‌ها، به دليل وجود نقاط ضعف شاخص، نتوانند جانشين مناسبي براي كارگاه‌هاي حضوري باشند. به همين منظور با هدف درك وضعيت موجود و بهبود فرايند آموزشي در شرايط پاندمي كرونا، در پژوهش حاضر به چگونگي بازآفريني آموزش طراحي معماري در محيط‌‌هاي كارگاهي در شرايط يادگيري و آموزش برخط پرداخته شد. در اين تحقيق از روش نظريه زمينه‌اي در بررسي كارگاه‌هاي طراحي معماري دانشگاه شهيد بهشتي در نيم‌سال دوم سال تحصيلي 9899 و نيم‌سال اول سال تحصيلي 13991400 استفاده شده است. اين كارگاه‌ها به دليل شيوع كرونا به‌صورت مجاري برگزار شدند. داده‌ها با كمك مشاهده و مصاحبه گردآوري و كدگذاري شدند و نشان دادند كه 11 عامل در دو گروه «شرايط و امكانات» و «فرايند آموزشي كارگاه» بر عملكرد كارگاه مؤثر بودند. شرايط و امكانات نگرش به كارگاه مجازي شامل شيوه برگزاري كارگاه، نرم‌افزار‌، سخت‌افزار، و منابع اطلاعاتي مي‌شود. فرايند آموزشي كارگاه نيز به ساختار آموزشي كارگاه، محتواي برنامه كارگاه، مديريت زمان، شيوه آموزش، شيوه عرضه، و تعامل مدرس و دانشجو اشاره دارد. در انتها نيز پيشنهادهايي براي مديريت اين عوامل بر اساس تجربه مدرسان بيان گرديده است.