چارچوب ارزيابي منظر بلوارهاي تاريخي بر اساس مدل FVFL در تطابق با مفهوم HUL موردپژوهي: بلوار طاق بستان (بلوار شهيد شيرودي) كرمانشاه

در مجموعه آثار شاخص ميراث فرهنگي و تاريخي ايران و جهان محوطه طاق بستان نمايش‌‌دهنده بسياري از ارزش‌هاي تاريخي و فرهنگي در تعامل با جلوه‌‌هاي ماندگار محيط طبيعي است. از ديدگاه معماري منظر، در روند توسعه شهري كرمانشاه و توأم با رشد جمعيت و افزايش تراكم در محيط مصنوع، برخي ناهنجاري‌‌ها در جلوه‌‌هاي بصري‌ـ محيطي پديد آمده و كيفيت كالبدي در منظر شهري تاريخي و محدوده بلوار طاق بستان تنزل يافته است. هدف در اين مقاله بيان نتايج پژوهش در زمينه ارزيابي منظر محوطه و بلوار طاق بستان و سنجش وضعيت اين بلوار و درنتيجه ارتقاي كيفيتِ منظر شهري تاريخي كرمانشاه است. در مدت يك سال پيمايش پژوهش كيفي، موردپژوهي بر اساس مدل «ارزش‌ها و عوامل سازنده منظر (FVFL)» به منزله چارچوب راهبردي برنامه‌ريزي و طراحي در معماري منظر در تطابق با مفهوم «منظر شهري تاريخي (HUL)» انجام شده است. در اين روشْ تطبيق عوامل و لايه‌هاي سه‌‌گانه مدل FVFL در زمينه‌هاي محيط طبيعي، محيط مصنوع، و مجموعه فعاليت‌هاي انساني و ويژگي‌هاي فرهنگي در مفهوم HUL، چارچوب كلي مطالعه اسنادي و ميداني بلوار تاريخي طاق بستان و آسيب‌‌شناسي آن در منظر شهري تاريخي كرمانشاه را فراهم كرده است. بنابراين، نتايج پژوهش نشان داد كه توجه به كيفيت طراحي منظر و هماهنگي در جلوه‌‌هاي بصري منظر با تكيه بر ارزش‌هاي فرهنگي و بومي، به‌ويژه عوامل محيط طبيعي در كنار ويژگي‌هاي ساخت و اجرا، نقش بسيار زيادي در ارتقاي كيفيت منظر و هويت منظر شهري تاريخي دارد. به‌علاوه، مطالعه و ارزيابي نظام‌‌مند منظر و آسيب‌‌شناسي منظر متكي بر ارزش‌ها و عوامل اصلي و سازنده آن‌‌ها، در تطابق با شرايط متنوع محيطي و تغييرات اقليمي، لازمه انجام فعاليت‌هاي برنامه‌ريزي و طراحي براي عرضه طرح‌‌هاي بهسازي منظر محوطه‌‌ها و بلوارهاي تاريخي نظير محوطه و بلوار طاق بستان است.