اهميت سلول‌هاي بنيادي مزانشيمي در درمان زخم‌هاي پوستي

زمينه و هدف  سلول‌هاي بنيادي مزانشيمي (MSCها) به‌عنوان يك منبع جذاب براي سلول‌درماني بافت‌هاي آسيب‌ديده شناخته شده‌اند. توانايي تمايز چندگانه، دستيابي آسان، ايمني‌زايي پايين و نقش چشمگير در فيزيولوژي ترميم زخم باعث استفاده گسترده از اين سلول‌ها در ترميم زخم شده است. در اين مطالعه مروري، نقش MSCها در ترميم زخم‌هاي پوستي مورد بحث قرار مي‌گيرد. مواد و روش‌ها اين مقاله مروري براساس يافته‌هاي حاصل از جستجوي پايگاه داده‌هاي PubMed و Google Scholar بين سال‌هاي 1990 تا 2020 و سايت اينترنتي ClinicalTrials.gov تهيه شد. يافته‌ها: MSCها در تمام مراحل ترميم زخم موثرند. اين سلول‌ها به جايگاه آسيب پوستي مهاجرت مي ‌كنند و علاوه بر تمايز به سلول‌هاي پوستي، از طريق پيام‌رساني پاراكرين، پاسخ‌هاي ايمني و التهابي را مهار و تكثير و تمايز سلول‌هاي پيسشاز ساكن در محل را تحريك مي‌كنند و به رگزايي، تشكيل مجدد اپيتليوم و شكل‌گيري بافت گرانوله منجر مي‌شوند. در مرحله بازسازي و بلوغ نيز اين سلول‌ها تشكيل بافت فيبروز و انقباض زخم را كاهش و بيان كلاژن و مقاومت كششي زخم را افزايش مي‌دهند. اين سلول‌ها عملكرد خود را براساس ويژگي‌هاي مولكولي محل ضايعه تغيير مي‌دهند و باعث ايجاد ريزمحيط ترميم‌كننده زخم به جاي ريزمحيط فيبروتيك مي‌شوند.   نتيجه‌گيري: امروزه پيشرفت‌هاي شگرفي در روش‌هاي تحويل MSCها به زخم‌هاي در حال ترميم حاصل شده است. اين سلول‌ها با تزريق داخل وريدي يا داخل درمي، همراه با داربست‌ها، به شكل اسپري پليمر فيبرين يا همراه با هيدروژل‌ها استفاده مي‌شوند. علاوه بر اين، وزيكول‌هاي خارج سلولي و محيط هم‌افزايي شده اين سلول‌ها به‌تنهايي نيز مؤثر است. مطالعات آينده مي‌تواند به راهكارهاي درماني مؤثرتري در زمينه استفاده از MSCها در ترميم زخم منتهي شود.