الگوي ساختاري مديريت بحران براي بخش عرضه گردشگري ايران؛ نمونه موردي: بحران شيوع ويروس كوويد-19

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽﻫﺎي دﻧﯿﺎي اﻣﺮوز، زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺸﺮ داﺋﻤﺎً در ﻣﻌﺮض ﺑﺤﺮانﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﭼﻮن ﺑﺤﺮانﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ، ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ و ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺖ. ﺑﺤﺮان، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ و ﺑﺪون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﻗﺒﻠﯽ اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ و آﺛﺎر ﻣﺨﺮﺑﯽ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد. روﯾﮑﺮد ﻧﻮﯾﻦ ﺑﺮاي ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺑﺤﺮان، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات و ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرتﻫﺎي آن، ﺑﺮاي ﻣﻮاﺟﻬﻪ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ و ﺗﻘﻮﯾﺖ و اﺣﯿﺎ و ارﺗﻘﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﺑﺤﺮانﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺧﯿﺮاً ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ و از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﺮان را دﭼﺎر ﭼﺎﻟﺶ ﮐﺮده، وﯾﺮوس ﻫﻤﻪﮔﯿﺮ ﮐﻮوﯾﺪ- 19 اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺑﺤﺮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ دارد، ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ از ﺑﺤﺮانﻫﺎي دﯾﮕﺮ اﺳﺖ و ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺤﺮانﻫﺎ ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮي را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار داده اﺳﺖ، ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻮﻗﻒ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﻮﻗﻒ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﮔﺮدﺷﮕﺮي، ﺑﺨﺶ ﻋﺮﺿﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﮐﺸﻮر ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ روﺑﺮو ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ آن ﺑﻮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮐﺴﺐ وﮐﺎرﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺑﺤﺮان و ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي آن، اﻟﮕﻮي ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺤﺮان در ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮي اﯾﺮان اراﺋﻪ دﻫﺪ. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﺪف ﮐﺎرﺑﺮدي، ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻫﯿﺖ، ﺗﺒﯿﻨﯽ اﺳﺖ و روﯾﮑﺮد ﮐﻤﯽ دارد. ﻣﺪل اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه از ﺑﺨﺶ ﮐﯿﻔﯽ ﻃﺮح ﭘﮋوﻫﺸﯽ، ﺗﻮﺳﻂ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﮐﺴﺐ وﮐﺎرﻫﺎي ﮔﺮدﺷﮕﺮي (ﻣﺮاﮐﺰ اﻗﺎﻣﺘﯽ، آژاﻧﺲﻫﺎي ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ، ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ، ﺧﺪﻣﺎت ﮔﺮدﺷﮕﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ) ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻧﻼﯾﻦ و ﺑﻪ روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮي ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ (100 ﻧﻤﻮﻧﻪ) ﺗﻌﺪاد 108 ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺷﺪ و ﺗﺎﺋﯿﺪ ﯾﺎ رد اﻟﮕﻮي اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم اﻓﺰار Smart-PLS و آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺗﺎﺋﯿﺪي ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﻃﺒﻖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ، اﻟﮕﻮي ﺳﺎﺧﺘﺎري اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ﻋﺮﺿﻪ در ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﺑﺤﺮان ﺗﺎﺋﯿﺪ ﺷﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ اﻟﮕﻮ ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ﻋﺮﺿﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺑﺤﺮان در ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻞ و ﺣﯿﻦ و ﭘﺲ از ﺑﺤﺮان اﻫﺪاف، راﻫﺒﺮدﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت ﻻزم ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ.