سبك‌شناسي منطقه‌اي كوفي شرقي:بررسي صفات قلم كوفي در قرآنِ اصفهان (محفوظ در كتابخانه آستان قدس رضوي)

كوفي شرقي كه در كتابت قرآن به كار مي‌رفت صورت دگرگون شده كوفي اوليه بود كه از سده چهارم تا هفتم در شرق جهان اسلام به سبك‌هايي گوناگون درآمد. به رغم اهميت آن كه آثار پرشمارش نشان دهنده رواج چشمگيرش در كتابت قرآن است، تحقيقات محدودي درباره سبك‌هاي كتابتش صورت گرفته است كه به نظر مي‌رسد از علل محدود ماندن اين تحقيقات بازتاب نيافتن اطلاعاتي درباره اين قلم در متون درجه اول و نبود اطلاع كافي از كاتبان و تاريخ كتابت بسياري از نسخه‌ها باشد. در حال حاضر در كتابخانه آستان قدس رضوي نسخه‌اي نگهداري مي‌شود كه معلوم بودن تاريخ و محل كتابتش در شناخت محل گسترش يكي از سبك‌هاي كوفي شرقي ياري مي‌رساند و بدين ترتيب راهي براي سبك‌شناسي منطقه‌اي اين قلم مي‌گشايد. اين نسخه، سه پاره از قرآني چهارده‌پاره است كه در سال 327ق در اصفهان كتابت شده و پيرو نام واقفش در بين نسخه‌شناسان كتابخانه آستان قدس رضوي به قرآن كشواد بن املاس مشهور است. شباهت سبك كتابت اين نسخه به چند نسخه بدون رقم ديگر نشان مي‌دهد اين سبك در سده چهارم رواجي گسترده داشته است. در اين مقاله ضمن معرفي مختصر نسخه و بررسي ويژگي‌هاي خط كوفي شرقي آن، پنج نمونه مشابه نيز معرفي مي‌شود.