بررسي مقايسه اي اقتضائات الهياتي برهان وجودي (تقرير هگل) و برهان صديقين (تقرير صدرالمتألهين)

در مقاله حاضر برهان وجودي و برهان صديقين به اين دليل مورد بررسي مقايسه اي قرار مي گيرند كه هريك نظرگاه مابعدالطبيعي خاصي (اصالت ايده و اصالت وجود) را نمايندگي مي كنند. فرض بر اين است كه با لحاظ اين نمايندگي تصور صحيح تري از نسبت ميان اين دو برهان حاصل مي شود. با توجه به ابتناي برهان وجودي بر اصالت ايده، و با توجه به تحول بنيادين اصالت ايده در دوران جديد نسبت به پيش از آن، تقريري كه از اين برهان در دو دوره ي مذكور ارائه مي شود متفاوت خواهد بود و بر اين اساس نمي توان غايات واحدي را به هردو تقرير از برهان وجودي نسبت داد. از اين رو در بررسي مقايسه اي ميان برهان صديقين و برهان وجودي لحاظ اين نكته ضروري است. طرح دو تقرير متفاوت از برهان وجودي به ما كمك ميكند تا نحوه تناظر و تباعد ميان اين دو برهان را بهتر به فهم آوريم و همچنين فهم بهتري از بنيانهاي مابعدالطبيعي برهان وجودي پيدا كنيم. بر اين اساس تباعد ميان برهان وجودي با تقرير آنسلمي و تقرير هگلي آشكار خواهد شد و همچنين به تناظر برهان صديقين با برهان وجودي آنسلمي و تباعد آن با برهان وجودي هگلي پي خواهيم برد.