تعامل عقل و ايمان در راه حل غزالي در مسئله شرور

يكي از مسائل كلام اسلامي «مسئله شرور» ‌است كه مورد توجه بسياري از متفكران واقع شده‌ است. در اين مطالعه به روش كتابخانه‌اي راه‌حل هاي محّمد بن محمد غزالي (۴۵۰-۵۰۵ق.)؛ از متكلمان مسلمان اشعري مذهب را استخراج و توصيف مي‌كنيم تا به تحليل مناسبي از نسبت عقل و ايمان در ميان پاسخ‌هاي او دست يابيم. وي در آثار خود نه به‌طور مستقل، اما به مناسبت موضوع مورد بحث، به مسئله شرور هم ورود كرده و هم به پاسخ‌هاي ايمان‌گرايانه اقدام مي‌نمايد و هم در راستاي معقول ساختن وجود شرور گام بر‌مي‌دارد؛ هم به خدمت گرفتن عقل را مي‌ستايد و هم سرسپردن به اراده الهي را توصيه مي‌كند. از همين روست كه نمي‌توان وي را به‌طور مطلق به يكي از اين دو رويكرد منتسب كرد، بلكه مي‌توان گفت در راه‌حل او در مسئله شرور، عقل و ايمان هر دو ظهور دارند و تعامل و تعاون آنها، غزالي را از درافتادن به ورطه افراط در هر يك از اين دو رويكرد باز‌داشته است.