بررسي ميزان مشاركت شهرداري‌هاي كلان‌شهرهاي ايران در ارتقاء سلامت شهري و ارائه يك مدل پيشنهادي

يكي از مهم‌ترين نهادهاي شهري كه شهروندان با آن در ارتباط مي‌باشند، شهرداري است. اين نهاد با مديريت و برنامه‌ريزي‌هاي بلند مدت خود مي‌تواند نيازهاي اوليه و ثانويه شهروندان را شناسايي و شهر را به مكاني امن براي آنها بدل نمايد. با توجه به اثرگذاري 75 درصد عوامل اقتصادي و اجتماعي و محيطي بر سلامت، شهرداري‌ها مي‌توانند نقش مهمي را ايفا نمايند. اين پژوهش با هدف ارائه مدلي جهت مشاركت شهرداري‌ها در ارتقاء سلامت جامعه شهري در ايران انجام شده است.اين پژوهش از منظر هدف كاربردي و از نظر روش شناسي كمي و از نظر ماهيت توصيفي است؛ ابتدا با مطالعات كتابخانه‌اي و نظرخواهي از اعضاي گروه خبرگان و اجراي تكنيك دلفي طي سه مرحله، ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌هاي پرسشنامه تحليل و شناسايي و تدوين و پس از تعيين پايايي و روايي آن با شيوه‌ نمونه‌گيري تصادفي با طبقه‌بندي در بين 316 نفر از كارشناسان شهرداري 5 كلانشهر (تهران،‌ مشهد، اصفهان، شيراز و تبريز) توزيع و سپس گردآوري گرديد. پس از تحليل داده‌ها بر اساس نتايج معادلات ساختاري و تحليل عاملي تأييدي در مدل اندازه‌گيري مرتبه دوم در مجموع 6 بُعد اصلي با 21 مؤلفه از 29 مؤلفه تأييد شد شامل: ارتقاي برنامه‌ريزي شهري، بهبود شرايط زندگي شهري، حكمراني مشاركتي، افزايش تاب آوري مناطق در بحران و بلايا، شهرهاي دوستدار سالمند، قانون سلامت عمومي. اين مطالعه نشان داد؛ شهرداري‌هاي كلانشهر در ايران از راهبردهاي پيشنهادي سازمان جهاني بهداشت در سال 2015 جهت ارتقاي سلامت شهري فاصله زيادي دارند و به دليل تمركزگرايي ساختاري، مشاركت آنها در اجراي خدمات سلامت عمومي پايين و پيشنهاد مي‌گردد؛ شهرداري‌ها مشاركت خود را در سلامت به ويژه بهبود شرايط زندگي شهري افزايش دهند.