ارزيابي اثرات زيست محيطي سد ايوشان با استفاده از روش ماتريس لئوپولد و ماتريس ارزيابي سريع

زمينه و هدف: با توجه به مواردي همچون تغيير اقليم گسترده و در نتيجه افزايش خشكسالي، رشد جمعيت انساني و به‌تبع آن افزايش تقاضاي جهاني براي انرژي و آب، پروژه‌هاي بزرگ سدسازي افزايش يافته است. با اين وجود بدون تحقيقات جامع، يك پروژه بزرگ مانند سد، اثرات برگشت‌ناپذير و پيش‎بيني نشده زيادي را روي محيط زيست خواهد گذاشت. مطالعه حاضر با هدف ارزيابي اثرات زيست‌محيطي سد ايوشان در دو فاز ساختماني و بهره‎برداري بر محيط‎هاي بيولوژيكي، فيزيكي شيميايي، اقتصادي اجتماعي، فرهنگي و استراتژيكي انجام شد. مواد و روش‌ها: در مطالعه ارزيابي اثرات زيست‌محيطي سد ايوشان با توجه به توسعه و تكامل و همچنين كاربرد فراوان ماتريس‌ها در پروژه‌هاي عمراني، از روش ماتريس لئوپولد اصلاح شده و ماتريس ارزيابي اثرات سريع استفاده شد. جهت ارزيابي فعاليت‌هاي مرحله ساختماني و بهره‌برداري بر روي اجزاي محيط زيستي هر يك از گزينه‌ها، از روش بازديد ميداني و پرسشنامه استفاده شد. يافته‌ها: بر اساس نتايج، بيشترين اثرات و پيامدهاي منفي در فازهاي ساختماني و بهره‎برداري براي هر دو ماتريس لئوپولد اصلاح شده و ماتريس ارزيابي اثرات سريع مربوط به محيط فيزيكي شيميايي و بيشترين اثرات مثبت مربوط به محيط اقتصادي اجتماعي براي هر دو فاز بود. نتيجه‌گيري: با مقايسه آثار مثبت فراوان ساخت و بهره‌برداري سد از نظر اقتصادي اجتماعي نسبت به آثار منفي فيزيكي شيميايي، مي‌توان گزينه ساخت سد را گزينه‌اي مناسب محسوب نمود. همچنين در نتايج هر دو ماتريس تطابق بسيار مناسبي به‌دست آمد كه مي‌تواند صحت نتايج را در ارزيابي زيست محيطي سد ايوشان در دو مرحله ساختماني و بهره‌برداري تأييد نمايد.