تحليل موضع پادشاهان نسبت به منتقدان از ديدگاه مولوي در مثنوي معنوي

بررسي مواجهه پادشاهان با منتقدان نيازمند تبيين مبحث حقوق مخالفان است كه مي تواند نوع نگاه حاكمان را نسبت به مردم در مثنوي به خوبي نمايان كند. پادشاهان در مثنوي به «نيك شاهان» و«بدشاهان» تقسيم مي شوند كه سليمان و فرعون نماد اين دو گروه هستند. بدشاهان كه به سبب داشتن خوي استبدادي و حب جاه، خود را محق و مردم را مكلف مي دانسته اند حقي براي مردم و مخالفان قائل نبوده اند كه در اين تحقيق موضع بد شاهان نسبت به مخالفان مورد بررسي قرار گرفته است. در اين مقاله كه به شيوه توصيفي و تحليل محتوا به انجام رسيده است پس از تعاريف پادشاه و مخالفان و اشاره به حق مخالفان، و تبيين موضع مولانا در خصوص پادشاهان و همچنين موضع پادشاهان در قبال منتقدان به دو دسته مثبت و منفي تقسيم شده است كه موضع منفي شامل نقدناپذيري، خشم، حيله و نفاق، قتل، حبس و شكنجه و تهديد مخالفان مي شود و در موضع مثبت به عفو و بخشش، انتقادپذيري، سكوت، احتياط در كيفر مجرمان اشاره شده است كه موضع منفي نسبت به مخالفان، نمود و بسامد بالاتري در مثنوي دارد.