جايگاه حفاظتي گونه Leutea polyscias (Boiss.) M. Pimenov

Leutea polyscias يكي از گونه‌هاي علفي چندساله و صخره‌زي از تيره چتريان است. اين گياه انحصاري ايران و منطقه مورد مطالعه است. رويشگاه آن مناطق صخره‌اي جنوب استان گيلان در محدوده ارتفاعي 700-200 متر (در رودبار و منجيل) در حاشيه رودخانه سپيدرود از جنگل‌هاي تنك زربين و ديگري مسير لوشان به كليشم در محدوده ارتفاعي 1900-1100 متر از جنگل‌هاي تنك ارس مي‌باشد. در مقاله حاضر جايگاه حفاظتي L. polyscias براساس شيوه نامه اتحاديه جهاني حفاطت از طبيعت (IUCN) و با استفاده از سه معيار ميزان حضور، سطح تحت اشغال و اندازه جمعيت تعيين شد. سطح تحت اشغال (AOO) گونه L. polyscis با اندازه گيري‌‌هاي ميداني و رويشگاه‌‌هاي آن 62/2 ‌كيلومترمربع و ميزان حضور گونه در محدوده انتشار آن(EOO) با استفاده از نرم افزار GeoCAT 316 ‌كيلومترمربع برآورد شد. براساس اين پژوهش گونه L. polyscis در طبقه در بحران انقراض (CR) قرار مي‌گيرد. تغييرات كاربري اراضي، احداث جاده و برداشت معادن از عوامل اصلي تخريب و كاهش رويشگاه و تهديد اين گونه محسوب مي‌شوند. بنابراين در اين زمينه توجه فوري سازمان جنگلها مراتع و آبخيزداري و سازمان حفاظت از محيط زيست به منظور حفاظت از اين گونه انحصاري بيش از پيش احساس مي‌شود.

Leutea polyscias is one of the perennial and saxicolous species of Apiaceae. This species is endemic to Iran and the study area. The habitats of L. polyscias are the rocky areas of the south of Gilan province at the altitudes between 200-700m in Roudbar and Manjil around the Sepidrud River in the woodlands of Cupressus semervirens var. horizontalis and in Lowshan to Kelishom path at the altitudes between 1100-1900m in the woodlands of Juniperus excelsa. In this paper, the conservation status of this species was determined based on the IUCN guidelines, using three criteria, including the area of occupancy, the extent of occurrence, and population size. The area of occupancy (AOO) of L. polyscias, according to field studies, was measured to be 2.62 km2, and the extent of occurrence in the habitat (EOO) using GeoCAT software was estimated to be 316 km2. According to the results of this study, L. polyscia is defined as a critically endangered (CR) species. Land-use change, road construction, and mining are the main causes of habitat degradation and the threat of this species. Therefore, in this regard, the immediate attention of the Forests, Rangelands, and Watershed Management Organization and Department of Environment is needed to protect this endemic species.