معرفي رويشگاه، فنولوژي، عوامل تخريب و ضرورت حفاظت و احياي Acacia albida Delile

آكاسيا (Acacia albida Delile) به‌‌صورت طبيعي در مناطقي از استان بوشهر بهويژه در حاشيه روستاي رزم‌آباد، شهرستان دشتي، استان بوشهر رويش دارد. اين گونه درختي مقاوم به گرما، خشكي و داراي قابليت فراوان اكولوژيكي و اقتصادي است. اين جنگل به‌دليل نزديكي به روستا، تحت تهديد عوامل تخريبي ميباشد. پژوهش پيشرو، به شناخت رويشگاه، عوامل تخريب، توليد بذر به‌‌منظور تكثير آن و ضرورت حفاظت آن پرداخته است. آكاسيا بهصورت تودههاي متراكم، نيمه متراكم و تنك در منطقه حضور دارد. تجديد حيات آن از طريق غيرجنسي و ريشه‌جوش بوده و نهالهاي بذري خيلي نادر مي‌باشد. از نظر فنولوژي آكاسيا آلبيدا از اوايل تيرماه تا اواسط مردادماه (تابستان) خزان ميكند و از اواخر آبان ماه شروع به برگ‌دهي مينمايد و از اواخر دي‌ماه تا اسفندماه، گلدهي مشاهده ميشود. به‌دليل سرماي ديررس اسفند و از بين رفتن گل‌ها، توليد ميوه اين گونه در دوره پژوهش، مشاهده نشد. تغيير كاربري رويشگاه آكاسيا به اراضي زراعي و باغي، چراي دام، خشكسالي‌هاي متوالي، قطع و ريشهكني درختان، حفر چاههاي كشاورزي در مجاورت رويشگاه و افت سطح ايستابي آب‌هاي زيرزميني و آفات گياهي از مهم‌ترين عوامل تخريب و تهديد رويشگاه ميباشند. پايين رفتن آب و خارج شدن آب از دسترس درختان و كاهش آب سيلاب‌هاي فصلي ورودي رودخانه فصلي سنا از ديگر عوامل مهم و جدي تهديد و تخريب اين رويشگاه ميباشد. ذخيره نزولات آسماني و بهره‌گيري از سيلاب رودخانه فصلي سنا توأم با حفاظت و غني‌سازي توده ميتواند به پايداري و احياء اين جنگل طبيعي با ارزش كمك نمايند. انجام پژوهشهاي بيشتر در مورد علل عدم حضور اين گونه در ساير مناطق ، روند سير توالي و تواتر توده مورد تحقيق، تهيه بذر، توليد نهال و جنگل‌كاري اين گونه پيشنهاد مي­گردد.

Acacia albida Delile naturally grows on the outskirts of Razm Abad village, Dashti city, Bushehr province. This species is a hardy drought-resistant tree with abundant ecological and economic potential. The forest is under threat of degradation because of its close distance to the village. This research has been carried out to identify the habitat, the causes of degradation, the possibility of seed production for future propagation, and the necessity to protect it. The forest of this species can be categorized into three forms including dense, semi-dense, and scattered form. The reproduction of this species through seeds was scarce, but coppice seedlings were found in this area. In terms of phenology, A. albida lost its leaves in July, reproduced leaves in November, and produced flowers in March. Due to the late cold in March, flowers were destroyed and fruits were not formed during this work. Deforestation of Acacia habitat for agricultural and horticultural, livestock grazing, consecutive droughts, cutting down and uprooting trees, digging agricultural wells in the vicinity of the habitat, and herbal pests are essential and serious factors of threat and destruction of this habitat. Lowering the underground water level and water out of the reach of trees and reduction of flood-water in the Sana seasonal river are other important threats of forest degradation. Protecting, forestry, using floodwater of the Sana seasonal river, and continuous monitoring and enriching the forest can help sustain and rehabilitate this valuable natural forest. It is, also, recommended to do more research on the reasons for the lack of this species in other parts of southern Iran. To study the process of forest sequence, seed and seedling production and afforestation is suggested.