1- منابع نيروي انساني، عامل توسعه و توليد ثروت، فرصتي كه از دست مي‌رود. 2-تغيير اقليم و "هزينه اجتماعي كربن" در "دولت بايدن

1- سازمان ملل در تحليل جمعيت كشورها از جمله ايران، اصطلاحي تحت عنوان "فاز پنجره فرصت جمعيتي" اشاره مي­كند (نمودار شماره 1). اين پنجره با استفاده از آمار جمعيت توليد­كننده (جمعيت 15 تا 64 سال) و جمعيت مصرف­كننده (زير 15 سال و بالاي 64 سال) به­وجود مي­آيد. همانطور كه نمودار شماره يك نشان مي­دهد اين پنجره براي ايران از سال 1380 هجري شمسي شروع شد و تا سال 1430 ادامه خواهد داشت. بر­اساس اين نمودار، حدود 20 سال است كه اين فرصت را براي توليد ثروت و توسعه كشور از دست داده­ايم. بر اساس يك شاخص ديگر كه در پايگاه داده­هاي بانك جهاني منتشر شده است، منابع ثروت شامل ثروت طبيعي، ثروت فيزيكي (زيرساخت­ها) و ثروت نامحسوس (شامل نيروي انساني، ساختار و قوانين و مقررات) است. سهم ثروت نامحسوس يا همان منابع نيروي انساني و ساختار در توليد ثروت در ايران حدود 12 درصد در مقابل متوسط جهاني كه حدود 77 درصد است، قرار دارد و در­عوض نقش منابع­طبيعي در توليد ثروت در ايران 54 درصد است، در مقابل 4 درصد كه ميزان متوسط جهاني است. 2- دي اكسيد كربن منتشر شده از سوخت هاي فسيلي، تغييرات آب و هوايي و اقليمي را در پي دارد كه منجر به حوادثي ميشود و در نتيجه انسانها و اكوسيستمهاي موجود در مناطق مختلف كره زمين را تحت تاثير قرار مي دهد. اين اثرات هزينه هايي را در جوامع ذيربط تحميل مي نمايد كه در "بازار" سياسي و مديريتي محاسبه نمي شود و در پي آن سياسيون، مديران و نيز افراد جامعه به هزينه هاي واقعي آن واقف نمي باشند، چون بصورت غير مستقيم آن هزينه ها را پرداخت مي كنند. "هزينه اجتماعي كربن" (Social cost of carbon )، به هزينه هايي اطلاق مي شود كه در اثر تغييرات اقليمي حادث شده، و بر مبناي انتشار و توليد يك تن دي اكسيد كربن اضافي، با وقوع حوادثي مثل سيل، خشكسالي، مهاجرت و خسارات مربوط به توليدات مختلف ايجاد مي شود. يعني انتشار دي اكسيد كربن باعث تغييرات اقليمي مي شود كه هزينه و ضررهاي بالفعلي را به دنبال دارد و عدم انتشار آن منفعت بالقوه را در محاسبات بيان مي دارند، در واقع خسارت ايجاد نشده سود خواهد بود.

No abstract