جايگاه حفاظتي پورك Arecaceae) Nannorrhops baluchestanica )

گونه‌هاي گياهي انحصاري معمولاً در برابر تهديدهاي انساني و تغييرات طبيعي آسيب پذيرتر هستند و بنابراين در معرض خطر انقراض بالاتري قرار دارند. پوركNannorrhops baluchestanica گونه‌اي درختچه‌اي متعلق به تيره نخل (Arecaceae) است. اين گونه انحصاري، اخيرا از يك نقطه در استان سيستان و بلوچستان در جنوب شرقي ايران (محل تيپ) گزارش شده است. اگرچه عمدتا با گونه نزديكش، نخل داز N. ritchieana تشكيل جامعه مي‌دهد ولي به واسطه صفات متعدد رويشي و زايشي به‌راحتي از آن قابل تفكيك‌ است. در اين تحقيق، وضعيت حفاظتي پورك براساس شيوه‌نامه جهاني حفاظت از طبيعت (IUCN) و با استفاده از سه معيار اصلي ميزان حضور (EOO)، سطح تحت اشغال (AOO) و اندازه جمعيت بررسي شد. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد پراكنش گونه محدود به‌ بخش­هاي مركزي استان بوده و به‌صورت لكه‌اي يا نواري در حاشيه و بستر آبراهه‌هاي فصلي رويش دارد. مقدار ميانگين سطح تحت اشغال اين گونه 6/4 كيلومتر مربع مي‌باشد. از جمله عوامل تهديد كننده گونه، برداشت و استفاده از برگ هاي آن در صنايع دستي بخصوص در تهيه سبدهاي نگهداري خوشه نخل خرما توسط اهالي منطقه و خشكسالي‌هاي اخير و كاهش سطح آبهاي زيرزميني در رويشگاه آن است. با توجه به نتايج اين مطالعه و براساس دستورالعمل IUCN، وضعيت حفاظتي گونه پورك (N. baluchestanica) در طبقه در بحران انقراض (CR) معرفي مي‌شود.

Endemic plant species are usually more vulnerable to anthropogenic threats and natural changes and, therefore, hold a higher extinction risk. Nannorrhops baluchestanica is a shrubby species of the Arecaceae family. This endemic species is only recorded from type location in Sistan and Baluchistan province, SE Iran. It is usually associated with its close relative, N. ritchieana. It is, however, easily distinguishable from N. ritchieana by vegetative and reproductive features. In the present study, the conservation status of N. baluchestanica is assessed based on IUCN criteria, including the area of occupancy (AOO), the extent of occupancy (EOO), and the size of populations. The results showed that this species is restricted to central parts of the province and spread as patches or belts at the basin and seasonal riversides. The value of AOO is 4.6 km2. One of the threatening factors for this species is its usage in handicrafts, especially in baskets for date bunch storage. The recent drought condition in the habitat of this species is another threat factor. According to the standard criteria for nature conservation, N. baluchestanica is defined as a critically endangered (CR) species in Iran. Therefore, more efforts should be made to preserve these valuable endemic species.