بهينه‌سازي فرآيند پلت‌سازي كمپوست باگاس نيشكر به‌كمك روش سطح پاسخ و ارزيابي نرخ آزادسازي نيتروژن از پلت

به‌منظور افزايش قابليت كاربرد كمپوست براي مصارف كشاورزي در يك مقياس وسيع به‌عنوان يك كود پايدار كند رهش نيتروژن و همچنين كاهش هزينه‌هاي مربوط به انبار و حمل و نقل، بهبود ويژگي‌هاي فيزيكي و مكانيكي كمپوست اهميت دارد و پلت‌سازي يكي از فرآيندهاي كاربردي رايج براي تحقق اين اهداف است. در اين پژوهش فرآيند پلت‌سازي كمپوست‌ باگاس نيشكر به‌روش قالب با انتهاي بسته درون يك واحد پلت‌ساز منفرد مورد مطالعه قرار گرفته است. تأثير متغيرهاي مستقل موثر بر فرآيند پلت‌سازي مانند اندازه ذرات (1، 2.5 و 4 ميلي‌متر)، محتواي رطوبت (8، 12 و 20 درصد) و فشار تراكم (50، 100 و 150 مگاپاسكال) بر متغيرهاي پاسخ‌ از قبيل مصرف انرژي ويژه، حداكثر مقاومت شكست و چگالي پلت‌هاي توليد شده با استفاده از روش سطح پاسخطرح باكس بنكن (BBD-RSM) ارزيابي و بهينه‌سازي شد. نتايج بهينه‌سازي نشان دادند كه در شرايط بهينه اندازه ذرات 4 ميليمتر، محتواي رطوبت 20 درصد وزني و فشار تراكم 50 مگاپاسكال، كمينه مقدار مصرف انرژي ويژه 2.119 مگاژول بر تن و بيشينه مقادير حداكثر مقاومت شكست و چگالي پلت به‌ترتيب 28.35 كيلوگرم و 0.871 گرم بر سانتيمتر مكعب با تابع مطلوبيت 0.706 پيشنهاد مي‌شود. در ادامه، نرخ آزادسازي نيتروژن از پلت در محيط آب و خاك براي كود پلت كمپوست باگاس نيشكر در تركيب با اوره با نسبت 1:1 درصد وزني مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نرخ آزادسازي نيتروژن نشان داد كه مقدار 61 درصد نيتروژن پلت به‌مدت پنج روز در محيط آب آزاد مي‌شود درحالي‌كه آزادسازي 80 درصد نيتروژن از پلت به درون خاك 98 روز به طول مي‌انجامد. به‌طور كلي، يافته‌هاي اين پژوهش نشان دادند كه كود پلت توليدشده از تركيب كمپوست باگاس نيشكر و اوره قادر است نيتروژن را براي يك دوره طولاني‌تري نسبت به كودهاي متداول نيتروژني مانند اوره براي گياه تامين كند. از نتايج اين پژوهش مي‌توان استنباط نمود كه كود پلت تركيبي كمپوستاوره به‌عنوان يك كود كند رهش نيتروژن، مي‌تواند پتانسيل بسيار زيادي براي كاربرد در تغذيه گياهان داشته باشد.